Facetten van Cyriel Buysse
Op 25 juli 1982 zal het vijftig jaar geleden zijn dat Cyriel Buysse te Afsnee bij Gent overleed en met dit nummer wil ook Yang bijdragen tot de postume hulde die de grote schrijver, tijdens zijn leven een controversiële (want te eenzijdig belichte) figuur, nu van verschillende zijden wordt gebracht. Dat de blijken van waardering nu zo algemeen zijn kan enkel een verheugend verschijnsel worden genoemd: ze wijzen er in ieder geval op dat de herwaardering van Buysse anno 1982 definitief zal zijn. De grote herdenkingstentoonstelling die wordt ingericht in het A.M.V.C. te Antwerpen in september - oktober, waarna ze zal worden overgebracht naar Gent, en de voltooiing van het Verzameld werk met een 7de deel eveneens in oktober, zullen van deze steeds ruimere waardering de bekroning vormen en kunnen dan ook een fase inluiden van een nieuwe, objectievere Buysse-studie.
De bijdragen van dit Yang-nummer brengen alvast een aanzet tot dit nieuwe onderzoek omdat hier enkele minder bekende of zelfs onbekend gebleven facetten van Buysses persoonlijkheid en van zijn werk worden belicht. Daniël Van Ryssel deed een poging gegevens te achterhalen i.v.m. het maçonnieke leven van de schrijver en kon ook een versie achterhalen van de grafrede die door notaris E. Troch werd uitgesproken. Herman Balthazar van zijn kant heeft geprobeerd een genuanceerder beeld te schetsen van Buysses niet altijd even duidelijke houding tegenover het socialisme, terwijl A. van Elslander een tekst publiceert waarin een ‘non-conformistische visie’ op de schrijver - de titel is wel ingegeven door de drastische uitlating aan het slot - tot uitdrukking wordt gebracht. Jan Schepens heeft enkele anekdotische en bibliografische bijzonderheden bijeengebracht en Stella Bernier belicht de vrouwenfiguren in Buysses werk. Ook aan het overbekende toneelstuk Het gezin Van Paemel zitten nog onopgemerkte facetten vast zoals wordt aangetoond door Hilde Sabbe: zij situeert het werk tegen de achtergrond van de thematiek van Buysses vroege novellen en schetsen. Zelfs konden hier al twee ongepubliceerd gebleven toneelstukken aan bod komen, die zullen verschijnen in deel 7 van het Verzameld werk : Carine Carton heeft het over Een sociale misdaad, een toneelbewerking van de naturalistische novelle De wraak van Permentier, opgevoerd in 1904, en in de bespreking van Vader wordt een totaal onbekend gebleven drama aan de lezers voorgesteld.
Anne Marie Musschoot
Auteursrechtelijk beschermd