Yang. Jaargang 11

[p. 3]

Atelier
Gesprekken met beeldende kunstenaars

Aanvankelijk had ik de redaktie beloofd een nummer samen te stellen gewijd aan de hedendaagse beeldende kunst in ons land. Het zou een soort van objectief overzicht worden aan de hand van een vijftiental interviews met o.a. kunstenaars, critici, museum-mensen, collectioneurs.

Achteraf bleef het bij een ‘vlijtig’ voornemen. Hoe meer ik erover nadacht, hoe minder mijn uitgangspunt me tot werken stimuleerde. Vooral die objectiviteit trok me helemaal niet meer aan. Waarom niet eens een boekje maken dat een uitgesproken persoonlijke voorkeur reveleert?

Zo ben ik tot mijn zeer subjectieve keuze gekomen, een keuze die beperkt is tot drie schilders: Raoul De Keyser, Dan Van Severen en Roger Raveel.

Door deze drie kunstenaars hier samen te brengen wil ik geenszins een groepsverband of een strekking suggereren. In de grond is hun werk sterk uiteenlopend. Het enige wat hen verbindt is het medium en het geografisch gebied. Maar dat lijken me zo losse banden dat ze nauwelijks ter sprake kunnen komen. Tenzij. Zowel bij Raveel, Van Severen als bij De Keyser gaat het om het maken van schilderijen of tekeningen. Daar stappen ze amper van af. Zelfs wanneer ze zich een plastisch uitstapje wagen buiten de ruimte van het schilderij, doen ze dat steeds in functie van het schilderij. Raveels projecten bvb. met de betonmuur, met het Leielandschap met de drogende was waren in feite ruimtelijke schilderijen waarbij de ruimte als picturaal element werd betrokken.

[p. 4]

De Keysers voetbalhoekproject stond rechtstreeks in verband met zijn schilderijen. Het was als schilderij gedacht.

Alle drie denken ze op hun eigengereide manier na over de essentie van het schilderij en het schilderen. Bij Raveel wordt vooral de relatie afgetast tussen het schilderij en zijn omgeving, tussen de illusie van het geschilderde en het vlak van het schilderij, tussen concrete en abstracte elementen.

Van Severens werk berust op een streven om aan de materialiteit van het schilderij een zuiver geestelijke dimensie te geven door het schilderij en het schilderen tot hun essentie te herleiden.

De Keyser van zijn kant wil de materialiteit van schilderen en schilderij doen samenvallen met subjectieve ervaringen in de natuur en in het leven. Schilderen is voor hem een angstvallig bezig zijn met verf, doek, spieraam, een inwendige spanning.

Deze drie schilders boeien me ook omdat ze moeilijk kunnen gecatalogeerd worden. Internationaal gezien vertoonde of vertoont hun werk aanrakingspunten met diverse stromingen. Maar op een vrij eigenzinnige wijze ontsnapt het er ook telkens weer aan. Binnen het raam van de internationale kunstmarkt (waarbij galerijen steeds nieuwe welafgebakende en goed presenteerbare tendensen nodig hebben) blijken ze dan ook onbruikbaar. Maar wellicht betekent dat juist hun kracht.

En hier komt het geografisch element wel even om het hoekje kijken. Misschien ligt dat afwijzen van elke uitgesproken doctrine, die twijfel aan elk eenrichtingsverkeer aan de basis van een eigengereide kunst in ons land. Ik meen dit in het verleden ook te ervaren in het werk van bvb. een Gust De Smet of een Jan Brusselmans. Ook in hun werk is er een samengaan van emotionele en cerebrale elementen, van tastbaarheid en vergeestelijking, een streven ook om naar de essentie van de dingen te gaan.

En zo ben ik, zonder het te willen, toch bezig met een

[p. 5]

verband tussen deze drie schilders te suggereren. Maar vergeet dat maar.

Het zijn ten slotte drie sterk verschillende persoonlijkheden. Op bepaalde punten staat hun werk zelfs diametraal tegenover elkaar.

Deze bijdrage is eigenlijk een surrogaat voor een tentoonstelling die ik zou willen organiseren. Zomaar, voor mijn genoegen.