WFH-Verzamelkrant. Jaargang 1

[p. 14]

Nogmaals WFH en de Boekenweek:
Het behouden huis revisited

In het vorige nummer schreef ik over WFH en de Boekenweek (‘De zaak Beukenoot’). In Het Parool van 18 april 1992 verscheen daarop deze aanvulling: ‘Hermans werd in het begin van de jaren vijftig door een CPNB-jury afgewezen voor het Boekenweekgeschenk. Bovendien had de CPNB in 1962 de opvoering geweigerd van Hermans' eenakter “Uitgever Oorwurm” (= Van Oorschot). Alleen in 1953 had Hermans succes met zijn “psychodrama in één bedrijf Het omgekeerd pension”, dat werd gekozen na een voor de Boekenweek uitgeschreven prijsvraag. Het stuk werd op 23 februari 1953 voor het eerst (en het laatst?) opgevoerd in de Amsterdamse Stadsschouwburg.’

De beurt is nu dus weer aan mij. In 1953 schreef de CPNB twee prijsvragen uit. Naast de gebruikelijke novellenprijsvraag, was er een eenakterprijsvraag.

De oogst van de eerste prijsvraag viel bitter tegen. Daarop kreeg Anthonie Donker van de CPNB de opdracht om tien korte verhalen van tien auteurs te verzamelen. Dat werd het Boekenweekgeschenk 1953, getiteld Tien verhalen.

Met de tweede prijsvraag had de CPNB meer succes. De opdracht luidde: schrijf een eenakter ‘waarin de volkomen ommekeer te zien wordt gegeven, die [een] brief brengt in een bestaande situatie ter plaatse waar de brief wordt ontvangen’. Van de tweehonderdzesentwintig (!) inzendingen werden er vier, waaronder die van WFH, bekroond. De vier eenakters verschenen in april 1953 in druk (Briefgeheim, model voor de uitgever). De eenakter van WFH is later ook opgenomen in zijn boek Drie drama's (1962).

Tot zover de eenakter. Nu het Boekenweekgeschenk. In het vorige nummer vermeldde ik al dat Het behouden huis een duistere rol speelt in WFH's verhouding tot de CPNB. Het is onduidelijk wanneer hij met dit boek heeft meegedongen. Behalve voor de KRO-televisie in 1984, kwam WFH er in 1988 op terug naar aanleiding van de afwijzing door de AKO-jury van zijn roman Au pair. Op 10 juni schreef hij in NRC Handelsblad aan jurylid Frans Boenders: ‘Maak je geen zorgen. Ik heb, door jaren ervaring geleerd, al lang begrepen dat de integriteit en literaire smaak waarmee literaire jury's te werk gaan, nooit in mijn voordeel uitpakken, maar de tand des tijds doet dit gelukkig wel.’ WFH somde ‘enkele historische

[p. 15]

voorbeelden’ op, waaronder de afwijzing door de CPNB-jury van Het behouden huis.

(NRC Handelsblad, 10 juni 1988)

Daarna nooit meer? Dat klopt niet. Een jaar later, in 1952, dook de naam Olaf de Landell opnieuw op. Althans volgens WFH zelf:

In 1952 zond ik mijn verhaal ‘Het behouden Huis’ in voor een prijsvraag, destijds nog aan het Boekenweekgeschenk verbonden. Welke schrijver kreeg die prijs? Olaf de Landell. Ooit van Olaf de Landell gehoord? Ik daarna nooit meer.
(Door gevaarlijke gekken omringd, 1988, p. 270)

Welk jaartal is nu juist: 1951 of 1952? Je zou zeggen het tweede, want Gevaarlijke gekken verscheen enkele maanden na het kranteartikel en voor die definitieve versie in het boek zal WFH vast wel zijn onverbiddelijke archief hebben geraadpleegd.

Maar als we 1952 aanhouden, zitten we met het probleem dat Olaf de Landell dat jaar niet aan de CPNB-prijsvraag deelnam.

De laatste keer dat WFH op de zaak terugkwam, was in het tv-programma ‘NOS Laat’ van 4 maart 1991: ‘Ik heb een keer een Boekenweekgeschenk geschreven, dat was in de tijd dat het nog een wedstrijd was. Ik heb toen Het behouden huis, toch een zeer succesvol boek, ingestuurd... Niet geaccepteerd.’ En wanneer was dat dan wel? ‘In 1952 of zoiets, 1951 of 1952.’

Gezien al deze misverstanden over jaartallen lijkt het raadzaam om nu al vast te leggen hoe het met het Boekenweekgeschenk voor volgend jaar zit: de CPNB maakte in 1992 bekend dat WFH het Boekenweekgeschenk van 1993 zal schrijven.

Dirk Baartse