|
| |
| |
| |
Verklarende woordenlyst.
A.
|
| Abel, 867, behendig, van het middeleeuwsche lat. habilis. |
| Achtende, 504, achtste. |
| Adrachtig, 588, aderachtig. |
| Anghe, 109, werkw. angen, engen, benauwen, hier in den zin van verontrusten, pynigen, beangstigen. Eng. Anguish. Lat. Angustia. |
| Arastologie, 1208, 1217, 1614, aristolochia, hoolwortel. |
| Aren, 973, aderen. |
B.
|
| Bat, bet, 1487, meer, by Kil. potius, melius, magis, amplius, enz. |
| Bede, 859, bedde. |
| Behouet, 347, behoevet, 3 pers. tegenw. tyd v. 't werkw. behoeven, nu behoeft. |
| Bernen, 257, barnen, branden, gloeyen; brennen, Eng. burn. Goth. brinna.
|
| |
| |
|
| Better, 1214, bitter. |
| Bivoet, 1650, S. Jans-kruid, Lat. artemisia. |
| Blijf, 698, 1771, sonder blijf, zonder rust, zonder twyfel. |
| Biec, 1665, v.t. van bakken, nu bakte. |
C.
|
| Callen, 524. zeggen, spreken. Eng. to call. |
D.
|
| Daese, 1367, dede ze. |
| Daet, 1666, verl. tyd v. 't werkw. doen, nu deed. |
| Dicke, 115, 1451, dikwyls. |
| Dieren steen, 1073, kostbare steen, edel gesteente, van dier, duer, kostbaer, in 't lat. pretiosus, Hd. theuer. Eng. dear. |
| Dietsche, 38, nederduitsch, nederlandsch, vlaemsch, in 't oudfr. thiois, in 't Luiker-waelsch teche. |
| Dinne, 1174, dunne, dun. |
| Dinneit, 1343, dunheid. |
| Doeghen, lyden. |
| Doghet, 1452, deugd. |
| Dringhe, 1203, drangen, van het werkw. dringen, eng. throng. |
| Dwaen, afdwaen, 1561, 1564, afwasschen, reinigen, van hier dwale, eng. towel, fr. touaille. |
E.
|
| Ee, 1012, eer, voormaels. Hd. ehmals. |
| Entwaren, twaren, 247, 1247, in de waerheid, ter waerheid, waerlyk, voorwaer. |
| Erre, 376, boos, gram, vertoornd. |
| |
| |
F.
|
| Fenigrieken, 916, fenegriek, lat. faenumgraecum. |
| Flumaticus, 623, flegmaticus, koudvochtig. |
G.
|
| Ghedermpte, 1359, gedarmte. |
| Ghedichte, 1548, van naby. |
| Ghemicke, 761, doet, doelwit; Kil. vertaelt het werkw. micken door oculos in scopum intendere. |
| Gheprant, 1103, geprangd, gepraemd. |
| Ghereede, 1107, gedurig, bestendig; ghereede ruert, gedurig roert. |
| Ghesat, 403, gezet. |
| Ghesceppenesse, 272, vorm, gedaente; van het werkw. sceppen, creare, formare, condere, oudtyds ook kleêrmaken; eng. shape, hd. schaffen, goth. skapan. |
| Ghescoert, 142, gescheurd. |
| Ghesinden, 682, gezin, dienstlieden, by Kil. huysghesind, familia, domus. |
| Gheverwet, 217, geverwd. |
| Ghewoud, 97, 1310, geweld. |
H.
|
| Hal, 948, verl. tyd v. 't werkw. houden, nu hield. |
| Harerwaert, 261, hare-waert; hare, hier. |
| Hefmoeder, heefmoeder, heeftmoeder, 825, 889, vroedvrouw. |
| Hooftzweer, 564, hoofdzweer, hoofdwee, hoofdpyn; van het werkw. zweren, by Kil. dolere, ulcerare, suppurare; hd. schwären, eng. sore. |
| Hoeneghe, 1196, honig. |
| Hovet, 415, hoofd. |
| |
| |
I.
|
| Inden, 27, einden, eindigen. |
| Inde, 240, einde. |
L.
|
| Langhen ween, 964, lanken-wee, lanken-euvel, ontsteking der lendenen (geschot, spit); lanken, ingewanden, darmen. Fr. flancs, eng. flankes. |
| Liden, 398, gaen, treden, loopen. |
| Lie, 301, lyde, belyde. |
| Loeds, 1221, loods. |
| Lost, 116, lust. |
M.
|
| Maluen, 912, maluwe, malve, kaeskenskruid, pappele; lat. malva, eng. mallows, fr. mauve. |
| Mingne, 55, mengen, mengelen. |
| Mouden, 1260, mond; eng. mouth. |
N.
|
| Narer, 1246, nader. |
| Nach, 1421, nacht. |
O.
|
| Ongedeghen, 636, onvolwassen, miswassen; van het werkw. dygen, dyden, dyen. |
| Onghement, 798, balsem, zalve, lat. unguentum. |
| Ongheraect, 493, onbeschaefd, onbeleefd, hier in den zin van onaengenaem. |
| Onghetierden, 757, ongeoorloofden.
|
| |
| |
|
| Onhouder, 24, ontrouwer; houd, houw, trouw; hd. hold, goth. hulths. |
| Onverduuet, onverduet, 164, 1174, onverduwet onverduwd, onverteerd. |
| Onvertuwich, 164, ongetwyfeld moet er staen overtullich, overtollig, als v. 94. |
| Orborlec, 3, nuttig. |
| Orine, 156, 1153, van 't lat. urina, by Kil. haerne. |
| Ort, 69, 778, punt, begin, by Kil. oort. |
| Overtullich, 94, overtollig, overvloedig. |
P.
|
| Pulegium, 1657, 1665, polei, polei-kruid. |
| Pusoen, 1194, hier in den zin van drank of geneesmiddel, van 't fr. boisson; by Kil. vertaeld door venenum. |
R.
|
| Raie, 568, stralen, van 't lat. radius. |
| Rede, 1411, koorts; by Kil. reede, ridde, ryde, ritse, febris, a tremore sive horrore. |
| Rute, 1647, ruite, wynruit. |
S.
|
| Saen, 240, spoedig, haest; eng. soon. |
| Sadelt, 645, gesadelt, 676, hier in den zin van vervolgen, overladen; wortelw. zitten; hd. satteln, eng. saddle. |
| Saphiene, 1629, saphena, de moederader. |
| Seericheide, 751, ziekte, kwale, krankheid. |
| Scenen, 466, schenen, v.t. van 't werkw. schynen. |
| Sceppare, 556, schepper. |
| Sciere, 1649, spoedig. |
| Secundine, 957, in 't lat. secundina, geboortvlies, nageboorte.
|
| |
| |
|
| Senuen, 1701, zenuwen. |
| Smoute, 1158, smolt, v.t. van 't werkw. smelten. |
| Spadonie, 601, 612, van 't lat. spado, manwyf. |
| Spere, 372, van 't lat. sphaera. |
| Stat, 1678, stede, plaets. |
| State der mane, 531, in 't lat. phasis. |
| Suum, 306, som, sommige. |
T.
|
| Te gaen, 765, 772, vergaen, te niet gaen. |
| Tes, 305, tot dat. |
| Twie, 177, waerom. |
| Twint, 196, 1605, weinig, niets. |
V.
|
| Vale, 144, vael, valuwe, hd. falb. eng. fallow, lat. fulvus, fr. fuuve. |
| Verdrauwet, 838, verdraeid. |
| Vertrecken, 119, verhalen, vertellen. |
| Violate, 768, violette, viooltjen. |
| Visevase, 1357, nugae, by Kil. vertaeld door phantasma. |
W.
|
| Waden, 1758, vloeyen. |
| Wale, 145, wel. |
| Wanen, 310, van waer; hd. von wannen, eng. whence. |
| Wrachten, 1071, wrochten, van t.v. 't werkw. werken. |
Z.
|
| Zeneere, 836, zenuwen, hd. sehne, sene, eng. sinew. |
|
|