Geleerde idioten
Vervolg van pagina 9
den door hem aangestipt.
Aan het eind van zijn boek stelt Treffert de vraag of de savant creatief is. Zijn antwoord is hier helder: ‘Volgens mijn ervaring niet zo erg. In bijna alle gevallen bootst de savant meer na dan dat hij scheppend bezig is.’ In aansluiting op deze constatering wijdt Treffert enkele alinea's aan onze opvattingen over creativiteit. Ook hier weer: een extreem verschijnsel (het savant-syndroom) wordt aangegrepen om na te denken over iets dat in ons alledaagse leven betekenis heeft.
Is dit een goed boek? Treffert gaat in zijn analyses veel systematischer te werk dan een auteur als Oliver Sacks. Deze springt meer van de hak op de tak. De nettere, schoolsere aanpak van Treffert heeft echter ook een nadeel: hoewel hij begrijpelijk schrijft voor een breder publiek, is hij eigenlijk veel saaier dan Oliver Sacks. Bij Sacks gaan slordigheden in de compositie samen met een aanstekelijk enthousiasme: alsof de auteur ons zo vlug mogelijk wil vertellen wat voor raars hij nu weer gezien heeft. Treffert is meer een encyclopedist: hij bespreekt alles, maar alles op zijn tijd. Eerst een enorme stapel casuïstiek; daarna pas de echte vragen. Interessante vragen, dat wél. En soms een mooie metafoor: ‘Ons geheugen is als een gigantische bibliotheek waarin grote aantallen boeken op de verkeerde plaats in het archief of in de kast staan, met name boeken die weinig gevraagd worden en zelden worden uitgeleend.’
■
Auteursrechtelijk beschermd