Snel, streng en rechtvaardig
Vervolg van pagina 8
deel van de straffen onnodig zwaar was, en anderzijds dat bijna tweehonderdduizend geïnterneerden in bijna honderd kampen een zware last waren voor een verarmd en ontwricht land dat hard moest werken aan zijn wederopbouw. Daarbij kwamen nog de zorgen veroorzaakt door de grote aantallen resterende gezinnen die letterlijk van alles beroofd waren door inbeslagname, verbeurdverklaring, of gewone diefstal.
Het besef dat dit onmogelijk zo kon blijven kreeg in christelijke kring de naam barmhartigheid, wat juridisch-maatschappelijk vertaald werd in voorwaardelijke invrijheidstelling en reclassering. Deze had in die jaren omstreeks vierhonderd ambtenaren in dienst en twintigduizend vrijwillige gezinsbezoekers of toezichthouders. Het gevolgde beleid, waarbij meer dan driekwart vrijkwam, verliep zonder al te veel strubbelingen en tegenslagen, en er waren slechts een paar honderd overtredingen van de voorwaarden voor de invrijheidstelling. Vergeleken met andere landen liep Nederland met dit tolerante gedrag soms ver vooruit op andere bevrijde landen.
Wie zich probeert te realiseren wat dit enorme aantal gerechtelijke maatregelen in een nog nauwelijks hersteld land te betekenen heeft - met zijn successen en tekortkomingen - begrijpt dat sommige formalisten zoals J.B. Charles en Loe de Jong de zuivering als een farce of als een mislukking beschouwen, maar na grondige kennisname van de feiten moet men door en met Romijn van oordeel zijn dan deze visie te beperkt is, en dat de zware taak van zuivering en berechting feitelijk in een opmerkelijk korte tijd en zeer bevredigend volbracht is.
■
Auteursrechtelijk beschermd