Kerven in een rots
In het najaar van 1987 werd in Jakarta een congres gehouden waar tweeëndertig sprekers het woord voerden over de meest uiteenlopende onderwerpen. Het verbindend element was de relatie tussen Nederland en Indonesië, in welke vorm dan ook. Dat leverde een gevarieerde bundel op, die het licht zag onder de titel Studi Belanda di Indonesia - Nederlandse studiën in Indonesië (Jakarta, uitgever Djambatan, 512 blz., f 25, -). Iedere lezing is zowel in het Indonesisch als in het Nederlands afgedrukt. Er is veel aandacht voor Multatuli en zijn Max Havelaar: Hans van den Bergh ventileert zijn dwaalleer (‘als de feiten niet precies kloppen, dan is dat jammer voor de feiten’), A.L. Sötemann belicht de structuur van het boek, H. Brandt Corstius vindt Multatuli meer de Man van Wiesbaden dan de Man van Lebak en Kees Snoek bespreekt de reacties op Du Perrons Multatuli-publikaties. Dick Hartoko laat zien dat wat in Lebak deels op fantasie berustte, elders in Indonesië werkelijkheid was. Gelukkig komen ook andere dingen aan de orde, zoals bijvoorbeeld bij Rudy Kousbroek, die met liefde over Tjalie Robinson spreekt, en bij Vroman, in een autobiografische beschouwing onder de wereldwijde titel ‘Kunst, wetenschap, literatuur, Indonesia, Amerika, Holland en ik’.
Naast de letterkunde komt de taalkunde aan bod, in een achttal bijdragen. J.W. de Vries omschrijft de blijvende invloed van het Nederlands op het Indonesisch niet als krassen óp, maar kerven ín een rots, Riga Adiwoso Suprapto bespreekt het Nederlands als sociolinguïstisch onderzoeksobject. Tenslotte zijn er de Nederlandse studiën in ruime zin, zoals bij voorbeeld A.B. Lapian en C. Fasseur over de Indonesische geschiedenis, Jacob Vredenbregt over de antropologie. Tjerk Ruimschotel over de architectuur, Haryati Soebadio over de monumentenzorg, en Sulastin Sutrisno, die onlangs de prachtige brieven van de Javaanse regentendochter Kartini in het Indonesisch vertaalde, over het onderwijs in het Nederlands als bronnentaal. Redacteur Kees Groeneboer kan tevreden zijn: Studi Belanda di Indonesia is een waardevol boek voor weinig geld, waarin de culturele samenwerking tussen Indonesië en Nederland concreet gestalte krijgt.
PvZ
Auteursrechtelijk beschermd