Japans hofleven
‘Zijne Exellentie (Michinaga) zag in de vertrekken van de Keizerin Het verhaal van Genji liggen. Hij maakte zijn gewone stomme grapjes en gaf me toen een gedicht, geschreven op een stuk papier waaraan hij een takje pruimebloesem had bevestigd: “Bij deze vurige verhalen van liefde kan ik moeilijk denken dat de mannen u voorbij zijn gegaan, zoals misschien de zure vrucht van deze pruimeboom.” En dus repliceerde ik: “Als geen man geproefd heeft, wie kan zeggen of het fruit zuur is, of dat de schrijfster van deze verhalen zelf zulke liefde heeft gekend?”’ Deze passage noteerde de Japanse schrijfster Murasaki Shikibu in 1009 in haar dagboek. Het verhaal van Genji, een der hoogtepunten van de wereldliteratuur, was van haar hand. Zij had de voor die periode opmerkelijke reputatie, deugdzaam en preuts te zijn. Dat kon bepaald niet gezegd worden van haar tijdgenote Sei Shonagon, die in haar Hoofdkussenboek een fascinerend beeld gaf van haar fleurige liefdesrelatie. Beide dames leefden in het Heian-tijdperk, een van de merkwaardigste beschavingen uit de geschiedenis, waarin de schoonheid en de dichtkunst een hoofdrol speelden. Ivan Morris, een kenner van zowel de oude als de moderne Japanse cultuur, beschrijft in zijn De Prins van het Licht (Kosmos, 331 blz., f 39,50) het hofleven in het vroeg-middeleeuwse Japan. De titel van zijn boek verwijst naar prins Genji, de held van Murasaki's roman. Haar werk vormt, met de aantekeningen van Shonagon, de belangrijkste bron voor de kennis van deze verfijnde cultuur, die aan de vrouw een ereplaats toekende. Morris, die ook een uitstekende Engelse editie van het Hoofdkussenboek verzorgde, vertelt in dit onderhoudende boek over politiek en maatschappij, godsdiensten, vormen van bijgeloof, de cultus van de schoonheid en de betrekkingen tussen de vrouwen en mannen die duizend jaar geleden
de Japanse beschaving gestalte gaven. Naast feitelijke informatie bevat De Prins van het Licht ook een flink aantal sprekende citaten, waardoor dit verre verleden heel dichtbij komt. Een aanwinst voor wie meer wil weten over de wonderlijke wereld van Sei Shonagon, die in haar lijstje van deprimerende dingen ook opnam: een pruimebloesemkleurige jurk in het voorjaar.
PvZ
Auteursrechtelijk beschermd