Wanhoop in het laatste stadium
Cruel Compassion van Peter Marlens (uitgeverij Fragment, f 37,50) is de boze fee tussen de aantrekkelijke fotoboeken die de laatste tijd op de Nederlandse markt zijn verschenen. Aan de buitenkant ziet het er niet meteen zo uit. Het boek is bescheiden van vormgeving, en op het omslag staat een portret van een vijfjarig meisje met een roze strik in het haar. Het is een betrekkelijk onschuldig portretje, afgezien van de gespannen blik van het kind en de bloeddoorlopen ogen, waarmee het een soort wrange variant wordt van het gebruikelijke covermeisje dat zo bevorderlijk schijnt te zijn voor de verkoop van allerlei dingen. Misschien is het kind getuige bij de lijkverbranding in Calcutta, op de laatste bladzij van het boek. In elk geval is het getuige geweest van heel wat ziekte, honger en armoe, de onderwerpen waar Peter Martens in is gespecialiseerd. Cruel Compassion is geen boek om bij wijze van ontspanning af en toe eens op te slaan. Beginnend met een foto van een hoogzwangere vrouw in Nederland en eindigend met de crematie in Calcutta toont het in achtenzeventig kleurenfoto's alle soorten van verdriet en ellende die er op de wereld te vinden zijn. Peter Martens heeft veel foto's gemaakt in Midden-Afrika. Maar in plaats van de prachtige trotse negers en negerinnen, zoals bijvoorbeeld Ad Windig die heeft gefotografeerd, zijn het uitgemergelde ledematen, hongeroedeem en de wanhoop in haar laatste stadium die Peter Martens laat zien. Hij bekommert zich weinig om het maken van mooie foto's, maar af en toe kom je er een tegen tussen de verschrikkingen: een straatveger op een autosnelweg in Bogotà, twee parende hondjes op Coney Island, een man die een eenzame lunch nuttigt in de schaduw van met afval bedekte ruïnes in Caïro. Ook hier gaat het leven door, zij het wat lustelozer dan elders. Een fotoboek dat voornamelijk uit ellende bestaat, willekeurig waar en willekeurig in welke vorm. Het blijft
iets vreemds hebben maar in een serieuze fotoboekencollectie hoort dit boekje wel thuis.
MH
Auteursrechtelijk beschermd
