Prille veelzijdigheid
Andrew Warhola, zoon van Tsjechische emigranten, werd door zijn schoolvriend Philip Pearlstein in 1949 aangespoord samen met hem zijn geboorteplaats Pittsburgh te verruilen voor New York, de stad waar ze wel eens een bezoek hadden gebracht. Ze hadden allebei het Carnegie Institute of Technology doorlopen. Warhola's werk werd op de eindtentoonstelling echter niet goed genoeg bevonden voor de officiële zalen, wat hem ertoe bracht het in een plaatselijke galerie te hangen. In New York bezocht Warhola alle tijdschriften en reclamebureaus. Het tijdschrift Glamour zag direct iets in zijn werk en liet hem illustraties maken bij een serie artikelen over een onderwerp dat hem vanaf dat moment niet meer los zou laten, Success: ‘Success is a Family Affair’, ‘Success is a Flying Start’, ‘Success is a Career at Home’. Tina S. Fredericks, de art director van het tijdschrift, was onder de indruk van Warhola's veelzijdigheid en bereidheid om alles te tekenen wat ze hem vroeg. Warhola, veranderde zijn naam in Andy Warhol, werkte voor vele tijdschriften en nam zelfs een hulpje in dienst om het vele werk te kunnen uitvoeren. In het boek Pre-Pop Warhol (Panache Press/Random House, importeur Van Ditmar, f 68,60) is een selectie uit het vroege werk door Jesse Kornbluth samengebracht. Omdat de schoenenfabrkant I. Miller gecharmeerd raakte door Warhols werk staat het boek vol tekeningen van schoenen en benen. Warhol maakte advertenties van hele pagina's voor deze firma: de advertentie besloeg maar een deel van de pagina omdat hij om de advertentie heen een gewone krantenpagina had nagetekend, waarvan de tekst bestond uit suggestieve kruisjes. Warhol maakte in de jaren vijftig ook vele boeken in oplagen van zo'n tweehonderd exemplaren. Hij liet zijn zwart-wittekeningen (in zijn voor die tijd karakteristieke gebroken-lijn techniek) drukken en organiseerde een party waarbij hij zijn
vrienden en kennissen vroeg om de tekeningen in te kleuren. Warhol deelde in die tijd de verschillende adresen waar hij woonde met zijn moeder (zijn vader was overleden toen hij twaalf was). Zij had een bijzonder aandeel in zijn werk omdat ze met de hand alle teksten bij zijn tekeningen schreef - hij vond haar handschrift zo mooi. Een van de boeken die hij samen met haar maakte was 25 Cats name Sam. Daarvan verscheen vorig jaar een reprint in cassette die nu voor f 32,50 bij het Modern Antiquariaat van Van Gennep in Amsterdam te koop is. Pre-Pop Warhol is een schitterend boek omdat het een goed idee geeft van Warhols prille veelzijdigheid. Tot het begin van de jaren zestig was Warhol een onbeschaamd ‘commerical artist’, maar de latere kunstenaar steekt er al doorheen, vooral in de boeken die hij toen maakte.
JS
In Jeroen Hennemans toneelstuk Hinderlaag, dat eind vorig jaar in de Amsterdamse Stadsschouwburg werd opgevoerd, wordt de handeling bepaald door de geleidelijk tot uitbartsing komende ergernissen van de dingen in en aan een huis. Alles in het huis keert zich tegen zijn bewoners. De bank, de balustrade van de overloop, de lamp, de tafel, de trap, de makkelijke stoel, ze hebben er schoon genoeg van en zullen hun onverschillige gebruikers eens mores leren. De trage maar onverbiddelijke afwikkeling van deze wraak was voor de toeschouwers een bron van verbazing en fascinatie: wat men nog nooit gezien had, dat een bloem uit zichzelf begint te geeuwen, dat een boekenkastje medelijden krijgt en een helpend boek toesteekt, dat een tafeltje agressief wordt, dat het servies zelf koffie zet, speelde zich voor hun grote ogen af. Uiteindelijk komt een man geheel alleen tegenover de opstand der dingen te staan, maar hoe hij ook pogingen doet deze Goliath als een David met list te verslaan, de overmacht is te groot en deuren, kasten en wanden verpletteren hem. De hele handeling is nu nog eens na te beleven in Hinderlaag, De catalogus van een voorstelling die naar aanleiding van de opvoering van is gemaakt en uitgegeven door De Harmonie (f 34,50). Daarin staan het volledige scenario, de ingenieuze werktekeningen van de objecten die moesten gaan leven, de decors en hun machine-achtige constructie, en vele Henneman-achtige foto's.
JS
Aan deze pagina werkten mee: Jaap Boots, Jan Meyers, Charlotte Mutsaers, Judith Staghouwer.
Auteursrechtelijk beschermd