Gouden kloosters
Als er één land tot de verbeelding spreekt, dan is het wel Tibet, het beloofde wonderland op het dak van de wereld. Tot het begin van deze eeuw had bijna geen blanke ooit een voet in Tibet gezet, iets wat op dat moment al niet meer gold voor het grootste deel van de aardbol. Tussen 1904 en 1950 werd het land door een achttal buitenlanders bezocht. Hun fascinerende verslagen over Tibet, en vooral hun prachtige foto's, waarvan een deel in kleur, zijn nu samengebracht door Simon Normanton in Tibet. The Lost Civilisation (Hamish Hamilton. f 80,40, importeur Penguin Books). Normanton beperkt zich zonder veel commentaar tot een selectie uit deze reisdagboeken, zodat we langzamerhand een beeld krijgen van wat hij noemt de ontsluiering en de daarop volgende vernietiging van Tibet. De eerste missie, onder leiding van kolonel Younghusband, had tot taak om na te gaan of er sprake was van een Russische infiltratie in dit zo strategisch gelegen land, en leidde tot een verdrag tussen de Chinezen en de Engelsen over de status van Tibet. Het zou het begin zijn van jarenlange spanningen waarvan de Tibetanen op dramatische wijze het slachtoffer zouden worden. De expeditie-Younghusband ontdekte Lhasa, de verboden stad van de gouden kloosters, waar de dalai lama zetelde. Het boek staat vol met schitterende foto's, de eerste die ooit gemaakt zijn, van duizenden monniken in vol ornaat op de binnenplaats van het paleis van deze god-konig. De geschiedenis van de dalai lama is nauw verbonden met die van het land zelf. Deze was vijftien jaar oud toen de Chinezen in 1950 Tibet binnenvielen, waardoor hij gedwongen werd naar India te vluchten. De laatste die het oude Tibet in al zijn glorie, met zijn uitgebreide religieuze festivals, meemaakte, was een Oostenrijkse bergbeklimmer.
De Chinezen vernietigden het grootste deel van de Tibetaanse heiligdommen - een proces dat nog steeds niet ten einde is getuige de bloedige onderdrukking van de demonstraties in Lhasa vorig jaar. Tibet. The Lost Civilisation geeft ons een glimp van die verloren wereld.
LF
Aan deze pagina werkten mee: Louise Fresco, Atte Jongstra, Mariëtte Haveman, Niek Miedema.