Misdaadagenda
Scholieren kunnen tegenwoordig geloof ik uit wel vijftig verschillende agenda's kiezen, variërend van een Garfield-agenda tot de milieu-agenda en alle onderwerpen, zoals popmuziek, sport, strips, schaken en vrouwen die daar tussen liggen. Ik heb nog op een school gezeten, waar alle leerlingen samen met de schoolboeken en het kaftpapier een agenda uitgereikt kregen, die ze ook verplicht waren te gebruiken. Iets frivools als de destijds begerenswaardige Rijam-agenda was eenvoudig verboden. Dat de leerlingen hier erg onder leden, kan ik niet zeggen, want iedereen begon natuurlijk onmiddellijk het saaie geval vol te plakken met plaatjes van zijn eigen voorkeur. Zelf had ik nogal plezier in de Beatles en Sandy Shaw, kan ik me herinneren, en zo werd het, aangevuld met songteksten en modefoto's (minirokken, op-art) toch nog een aardig geheel. In de hogere klassen, toen de verplichte agenda intussen was afgeschaft, kwam de ‘Rijam’ dan onder handbereik, maar die vond ik toen te kinderachtig met al die foto's van popgroepen, jongens op brommers en smachtende meisjes met lange haren. Ik hield het liever op een ‘kale’ agenda, waar ik af en toe iets moois en bijzonders in plakte: een strip van Moem bijvoorbeeld, waarvan ik de enige was die hem leuk vond, of iets van Dali, waarvan ik ten onrechte dacht dat ik als enige hem leuk vond. Hoe dan ook, ik hield toen niet van geprepareerde agenda's waarmee je als bezitter iets van je hobby's of stellingnames in het leven uitdraagt en dat doe ik eigenlijk nog steeds niet. Wat verder niet wegneemt dat er best mooie verkrijgbaar zijn. De Literaire Agenda 1989 (uitgegeven door Kwadraat, f 22,50) hinkt een beetje op twee gedachten. Enerzijds is hij duidelijk voor scholieren bedoeld: je kunt er je lesrooster in invullen met klaslokalen, er is ruimte gereserveerd voor proefwerk- en rapportcijfers. Anderzijds loopt hij van januari tot december 1989 en is er een apart
supplement voor het laatste trimester van dit jaar 1988. Dat lijkt me heel onhandig. Ten eerste moet je als scholier halverwege het schooljaar omschakelen van het supplement op de echte agenda en bovendien wil je bij het begin van het volgend schooljaar waarschijnlijk weer met een schone lei beginnen en heb je dus een nieuwe agenda nodig, zodat de helft van deze ongebruikt zal blijven. Wat het thema van deze keer betreft. Moord en misdaad in de letteren. - daar kleeft één belangrijk bezwaar aan dat rechtstreeks met het genre zelf te maken heeft: zo'n fragment zegt niet zo veel. Van een stukje uit een ‘gewoon’ literair werk kun je dat vaak al zeggen, maar daar staat dan soms tegenover dat althans de stijl van de schrijver er duidelijk uitspringt of dat er toch sprake is van de een of andere afgeronde anekdote. Juist bij thrillers en detectives gaat het om de spanning van het héle boek. En wat moet je dan als lezer met een fragment? Samensteller Hans van Straten heeft dit bezwaar proberen te ondervangen door relatief veel gedichten op te nemen, waar misdaad een rol in speelt, en ook stukken van schrijvers die op het eerste gezicht niet echt in het genre thuishoren, zoals Thomas Rosenboom, E. du Perron, J.A. Deelder, Michiel Berkel, Bart Middelburg, Louis Couperus en Hans Plomp. Dat is allemaal verdedigbaar (een genre is zo lang als het breed is), maar het betekent wel dat van een aantal echte thrillerauteurs, zoals daar zijn Theo Capel, J.N. Meijsing, Willy Corsari, Paul Binnerts, René Appel. Ina Bouman of Bert Hiddemageen fragmenten opgenomen zijn. Bij zo'n overzichtelijk gebied als de Nederlandse thriller een gemiste kans.
BR
Auteursrechtelijk beschermd