Vrij Nederland. Boekenbijlage 1988

[Als surrealist telde je pas mee wanneer je een paar andere surrealisten had uitgestoten - vervolg]

crit dans le château fermé. Ik heb met dit werk gepoogd een oorspronkelijke bijdrage te leveren aan de erotische literatuur. Bijna alle erotische werken zijn volgens hetzelfde stramien geschreven. Zelfs bij de Sade die de absolute meester van het genre is. De scènes zijn altijd repetitief. Ik ben uitgegaan van een anonieme erotische scène die steeds sterker werd zodat het nooit repetitief werd. Om te eindigen met een absoluut hoogtepunt. Scènes die volslagen onaanvaardbaar zijn. Sade is zelfs in De 120 dagen van Sodom nergens zo ver gegaan als ik in L'Anglais décrit dans le château fermé. Dit boek is in 1955 verschenen onder het pseudoniem Pierre Morion. Het bleef vrij onopgemerkt, want de ware erotomanen vonden het niet opwindend genoeg en voor de serieuze literatuurliefhebbers was het te erotisch.

In 1979 wou Gallimard het boek heruitgeven onder mijn echte naam. Ik heb toestemming gegeven op voorwaarde dat het in een discrete editie zou gebeuren en dat er geen enkel recensie-exemplaar verstuurd werd aan lieden die ervan verdacht konden worden in de pers te schrijven. Mijn dochter Sibylle die toen negen jaar was, zat op school en ik wou niet dat ze nagewezen werd. Mijn boeken zijn erotisch maar ze behoren ook tot de traditie van de fantastische literatuur. Een van de auteurs die ik het meest van al bewonder is Edgar Allan Poe. De eerste vereiste waar een boek aan dient te voldoen, is dat het origineel is. Er zijn veel mensen die een boek kunnen schrijven, maar er zijn slechts heel weinig mensen die een origineel boek kunnen schrijven. De tweede vereiste is de schoonheid. Voor mij althans. Ik ben steeds op zoek naar schoonheid. U mag mij van estheticisme beschuldigen als u wil.’

Astrologie

Uit uw werk blijkt dat u veel belangstelling hebt voor astrologie. Gelooft u daar werkelijk in?

‘Geloven, is veel gezegd. Het is meer een interesse die dateert uit de tijd dat ik bij de surrealisten was. Breton had eveneens een passie voor de astrologie. De astrologie gaat ervan uit dat de stand van de sterren tijdens de geboorte een determinerende invloed hebben op de wijze hoe een individu zich verder zal ontwikkelen. Aan de hand van die stenenhemel probeert de astroloog een inzicht te krijgen in de geaardheid, het karakter en de toekomstmogelijkheden van een individu. Maar ik geloof niet dat men met de astrologie de toekomst kan voorspellen. De astroloog die de sterrenhemel tekent op het moment dat iemand geboren is, heeft niks te maken met de koffiedikkijkers die de horoscopen van dagbladen vullen. Het is onvoorstelbaar moeilijk om een goede horoscoop van iemand op te stellen. Ik interesseer me er meer dan twintig jaar voor, maar ik ben er nog steeds niet toe in staat. Ik ben maar een amateur.’

Naast de astrologie heeft u ook altijd veel interesse gehad voor religies. Bent u religieus?

‘Ik ben religieus, in de zin dat ik tegen het materialisme ben dat onze tijd overheerst. Het materialisme is eigenlijk zelf ook een religie, maar een religie zonder verbeelding. Ik voel mij aangetrokken door religies die uitgaan van de liefde, niet van de angst zoals het protestantisme. Liefde is voor mij essentieel. Zowel in mijn leven als in mijn werken. Kent u de laatste regels van Het Paradijs van Dante? De liefde is de drijfkracht van de zon en de andere sterren. Ik heb veel belangstelling voor religies omdat ze ons voorbereiden op de verrassingen die ons te wachten staan na de dood. Ik ben ervan overtuigd dat er na de dood iets nieuws begint, maar wat weet ik niet. Ik geloof niet dat er een religie is die de volledige waarheid bezit, maar dat ze alle een deel van de waarheid verkondigen. De dood houdt mij heel erg bezig. Door mijn leeftijd sta ik heel dicht bij de dood. Ik word almaar vermoeider. Mijn geest wordt almaar zwakker. Ik weet niet of ik nog zal kunnen schrijven. Ik zou nog enkele gedichten willen schrijven. Poëzie heb ik altijd belangrijker gevonden dan proza. Poëzie is het mooiste dat er bestaat, nietwaar. Na mijn dood wil ik dat er een regel staat: een van mijn gedichten op mijn grafsteen staat: Il n'a vécu que pour l'amour.’

■