Walker Percy
Vervolg van pagina 8
laten gaan, zonder enige inmenging.
Zo is dan het Thanatos-syndroom ontstaan, door Pater Smith gekenmerkt met de paradox ‘teerhartigheid leidt naar de gaskamers’. De goede wil, de menslievendheid en de drang naar een betere wereld hebben ervoor gezorgd dat de twintigste eeuw de grens van wat gruwelijk werd geacht heeft overschreden.
Het vreemde, zelfs raadselachtige aan Percy's werkwijze is dat hij deze interessante gedachte niet echt uitwerkt en dat hij er een twijfelachtige status aan geeft door ze te laten formuleren door een op hol geslagen priester.
Zijn alternatief voor het twintigste-eeuwse vooruitgangsnihilisme is trouwens ook een anticlimax. Het komt erop neer dat we moeten afwachten tot de regering van Satan is afgelopen in de hoop dat, zoals Malraux zei, de eenentwintigste eeuw opnieuw religieus zal zijn, en ondertussen moeten hoop en naastenliefde weer worden aangemoedigd. In Vorst der duisternis wordt dit dan verbeeld in een asiel, geleid door Pater Smith waarin achterlijke en misvormde kinderen en nutteloze ouderlingen ongestoord kunnen leven in plaats van dat ze in naam van een Brave New World de zachte dood sterven, zoals het voordien in naam van de tederheid gebeurde. Het is een vreemde terugtrekkingsreactie op de bodemloze afgrond die door de orakels van Pater Smith is geopend. Men mag hieruit echter niet afleiden dat Percy niet door durft te denken. Men moet, zoals gezegd, het hele oeuvre in overweging nemen en dan zal blijken dat Walker Percy een indrukwekkende poging heeft ondernomen om een hedendaagse variant op de tragische filosofie in de literatuur te introduceren.
■
Auteursrechtelijk beschermd