Saenredams interieur
In 1667, twee jaar na de dood van Pieter Saenredam, de schilder van kerkinterieurs, had in zijn woonplaats Haarlem de veiling plaats van zijn boekenbezit. Dat bestond uit 424 titels, met werk van Hooft, Huygens, Cats, Vondel; hij had een bijbel (hij was contraremonstrant), de Ilias en de Odyssee, historische kronieken, een Historische beschrijving der stadt Amsterdam (waarvan hij het oude stadhuis had geschilderd), boeken over Haarlem en andere steden, over orgelbouw (veelal een onderdeel van de kerkinterieurs). Dat we op de hoogte zijn van Saenredams boekenbezit is niet zo vanzelfsprekend. Er werd voor de veiling een catalogus gemaakt, maar een exemplaar ervan was nog nooit iemand tegengekomen, al bestond wel een vermoeden van het bestaan ervan omdat de veiling in de ‘Oprechte Haerlemse Saturdaegse Courant’ van 16 april 1667 was aangekondigd. In 1976 trof Bert van Selm een exemplaar aan in de Herzog August Bibliothek in (of all places) Wolfenbüttel - een vondst waar hij een dag van van slag moet zijn geweest. De catalogus die hij aantrof bevatte in handschrift de richtprijzen en de prijzen waarvoor de boeken van de hand gingen; ook is er met de hand ingeschreven dat de veiling 's morgens om negen uur begon. Het nieuwe nummer van het tijdschrift Kunstschrift aan Saenredam gewijd en Bert van Selm schrijft daarin over de door hem gevonden catalogus. (Van Selm promoveerde in oktober vorig jaar op het proefschrift Een menighte treffelijcke boecken. Nederlandse boekhandelscatalogi in het begin van de zeventiende eeuw, uitgegeven door Hes, f 125,-) Zijn vondst is des te opmerkelijker omdat het het zoveelste feit is uit het leven van Saenredam, een schilder waar we naar verhouding veel van weten. Toch bestaat er geen recent boek over hem. Daar komt verandering in want in Kunstschrift vertelt Gary Schwarz dat in de herfst een monografie verschijnt die hij
samen met Marten Jan Bok aan het schrijven is. Saenredam is de Mondriaan van de zeventiende eeuw genoemd en in Kunstschrift staan bij een artikel van Rob Schuurs tekeningen die laten zien hoe bedachtzaam hij te werk ging. Hoe hij Jan Dibbets heeft beïnvloed beschrijft Bert Jansen en Gary Schwarz memoreert de passage over Saenredam in Bernlefs laatste roman Publiek geheim. Hun onderzoek voor de monografie leverde Schwarz en Bok ‘een schat van documenten’ op, waarvan het meeste nog nooit was gebruikt. Boudewijn Bakker beschrijft de geschiedenis van het schilderen van het oude stadhuis van Amsterdam, Sandra de Vries het nog steeds niet met zekerheid aan Saenredam toegeschreven schilderij van het interieur van de Grote of Sint-Laurenskerk in Alkmaar. Het prachtig geïllustreerde nummer van Kunstschrift (f 12,50 in de boekhandel) doet naar nog meer verlangen.
CP
Tot 6 maart is in het Stedelijk Museum Schiedam de overzichtstentoonstelling te zien van het werk van Siegfried Woldhek, bekend van zijn tekeningen van schrijvers voor de Boekenbijlage. Op de tentoonstelling zijn deze schrijversportretten te zien, aangevuld met zijn politieke tekeningen uit NRC Handelsblad en tekeningen van vogels.
Aan deze pagina werkten mee: Hans W. Bakx, Mariëtte Haveman en Carel Peeters
Auteursrechtelijk beschermd