De Titanic
Vervolg van pagina 1
het gietijzeren frame van een dekstoel.
pontons als ballonnen het gevaarte omhoog moesten krijgen. Door de Eerste Wereldoorlog, de crisis en de volgende oorlog raakte de Titanic in de vergetelheid en het duurde tot de jaren vijftig tot men opnieuw aan het schip begon te denken. De publikatie van A night to remember van dezelfde Walter Lord die nu The night lives on publiceerde was een van de keerpunten.
Een Brits schip voer in de richting van de vermoedelijke ligplaats maar vond niets. Er werden verenigingen opgericht, de laatste overlevenden deden hun woordje en kregen bij overlijden een bericht in de kranten. In de jaren zestig begon zelfs een lichte Titanic-koorts onder wetenschappers en avonturiers. De ontwikkeling van de oceanografie maakte dat mogelijk, het nostalgisch verlangen naar dat dramatisch restant van een verloren wereld gewenst. Een bezeten Engelsman ontwierp een reeks plannen, daarin spoedig door anderen gevolgd: ballonnen in het ruim pompen en deze vol lucht blazen (maar hoe doe je dat op die diepte?); plastic zakken die zich via een of ander electrolytisch proces van het zeewater met hydrogeen moesten vullen; 180.000 ton gesmolten was die bij verharding als een soort luchtbed zou functioneren; nee, dan pingpongballen, vaseline... Allemaal prachtig maar ten eerste hypothetisch, ten tweede onbetaalbaar en ten derde, niemand wist waar het wrak precies lag. Ja ongeveer, maar een kilometers diepe zeebodem op een traject van enkele tientallen vierkante kilometers is toch wel wat vaag. De Titanic mocht dan groot zijn, de zee was groter.
Dr. Robert D. Ballard voor een model van de Titanic.
De ‘Jason junior’ waarmee foto's in het wrak van de Titanic werden genomen.
Het onderzoek naar de ligplaats begon pas in 1980 serieus toen een oliecowboy uit Texas - hij had al expedities naar het monster van Loch Ness en de ark van Noach gefinancierd - zich ermee begon te bemoeien. Tot drie keer toe zocht zijn ploeg het terrein af. Niets en dat terwijl hun apparatuur (geluidssignalen die tegen ieder ‘hard’ object kaatsen en in de weerkaatsing de aard van dat object laten bepalen) tot de meest geavanceerde behoorde. Ballard, die al jaren een vergelijkbare expeditie wilde uitrusten, had zijn plan ondertussen laten varen. Maar het falen van de rijke olieboer gaf hem opnieuw een kans. Hij riep de hulp van de Fransen in, kreeg de beschikking over een schip van zijn werkgever (Woods Hole Oceanographic Institution) en legde de laatste hand aan de onderwatertechnische apparatuur die hij in de afgelopen jaren ontwikkeld had. In de zomer van 1985 begon het zoeken, door Ballard in zijn boek spannend beschreven. De techniek was dezelfde maar nog geavanceerder en toch leek het opnieuw niet te lukken. Er gebeurde een ramp met een kabel die uit de winch liep, het aanvankelijk enthousiasme maakte plaats voor verveling, kortom de vondst van een boiler in de nacht van 31 augustus op 1 september 1985 werd er alleen maar dramatischer door. Op 3 september brachten zo'n beetje alle kranten in de wereld hetzelfde nieuws: TITANIC FOUND. Na een eerste verkenning begon precies een jaar later de tweede fase van het project en daarbij met name kwamen de uitvindingen van Ballard van pas. Deze had namelijk een duikboot ontworpen die vanuit het schip bestuurd kon worden en op zijn beurt een robot vervoerde die in kleinere ruimtes kon binnendringen. De Alvin en de Jason junior zoals hij zijn vondsten met tederheid noemt. Beide waren uitgerust met lichten, camera's en talloze andere technische snufjes die het begrip van een leek te boven gaan. Daarmee werden de prachtige foto's genomen die in The Discovery
of the Titanic afgedrukt staan.
Hoe nu verder met de Titanic? Op de Buchmesse werd duidelijk dat het verhaal van Ballard slechts een voorlopig eindpunt is. Op dit moment is een Franse expeditie bezig om resten uit het water te halen en nog beter te fotograferen. Daarover zal volgend jaar een boek verschijnen. En zonder twijfel zal binnenkort weer iemand met plannen komen om het wrak naar boven te halen, maar dan zal opnieuw blijken dat bij zo'n project de kosten niet in verhouding staan tot de baten. En dan nog: wat te doen met het geborgen wrak? De publieke opinie zal nooit toestaan dat het als oud ijzer verzaagd wordt. Nee, de Titanic zal uiteindelijk wel op de plek blijven waar ze vijfenzeventig jaar geleden terechtkwam en waar ze ook hoort om de fascinatie in stand te houden. En dan wellicht zullen reisbureaus over een paar jaar een nieuwe aanbieding in het pakket hebben: DRAMATIC EXPERIENCE. UNDERWATER TRAVEL BY U-BOAT TO THE SHIP THAT COULDN'T SINK.
■
Auteursrechtelijk beschermd