Marshall-hulpje
Voor de een betekent het Marshall-plan de definitieve uitverkoop en onderschikking aan het Amerikaanse kapitalisme. De ander ziet het plan als een zegen en verbindt de Marshall-hulp onverbiddelijk aan het naoorlogse economische herstel van diverse Westeuropese staten, waaronder Nederland. Dit debat wordt binnen maar ook buiten de wetenschappelijke wereld nu al jaren gevoerd maar zoals met vele dingen: de Marshall-hulp kan men moeilijkt strikt in zwart-wittermen beschrijven. Interessant is wel dat de laatste jaren steeds vaker de conclusie wordt getrokken dat dit economische herstel zonder die Marshal-hulp er ook wel was gekomen. Vooral de Britse hoogleraar Alan Milward heeft hier doorwrochte studies over gepubliceerd. Over de invloed van de Marshall-hulp op het Nederlandse herstel heeft Pierre van der Eng met zijn De Marshall-Hulp. Een perspectief voor Nederland, 1947-1953 (De Haan/Unieboek, f 39,90) een interessante en makkelijk leesbare studie geschreven. Van der Eng, die goed gebruik heeft gemaakt van het overvloedige materiaal in de Nederlandse archieven, neemt in het debat min of meer een tussenpositie in. Hij komt bijvoorbeeld tot de conclusie dat de hulp niet van doorslaggevende aard is geweest voor het economische herstel. Prof. J. van den Brink, de oud-minister van Economische Zaken ten tijde van de Marshallhulp, die het eerste exemplaar van het boek in ontvangst nam, was het daarmee tijdens de perspresentatie uiteraard niet eens. Alhoewel Van den Brink wel moest toegeven dat de hulp slechts indirect van belang is geweest voor het economische herstel. Van der Eng heeft in ieder geval een zeer nuttige bijdrage aan de doorlopende discussie geleverd.
CW
Auteursrechtelijk beschermd