Taal uit de goot gevist
De complete remedie tegen iedere gêne omtrent woorden van lager wal en uitdrukkingen met een slechte adem is al jarenlang het Amerikaanse jaarboek Maledicta. Maledicta betekent ‘het slechte gezegde’: vloeken, vervloeken, bespotten, graffiti, blasfemie, zieke moppen, schuttingwoorden, dubbelzinnigheden, dat zijn zo ongeveer de belangrijkste woordsoorten die genoodzaakt zijn daartoe te behoren. Maledicta verschijnt als regel eenmaal per jaar. Als regel. De editie 1986 moet nog verschijnen en is waarschijnlijk vertraagd omdat de uitgever en enige redacteur, Reinhold Aman, ondertussen de geest heeft gekregen en zich op een nieuw wereldwijd project heeft gestort, ‘Het woordenboek van alle “smerige” woorden die niet in het woordenboek staan’. Ook Nederland zal hier te gelegener tijd nog van horen, als Aman zijn zin krijgt.
Wie de eerste acht jaarboeken, forse paperbacks, gemist heeft, en wie van mening is - niet geheel ten onrechte - dat achtmaal 400 pagina's verbale ontucht wat veel ineens is, die mist toch heel wat maar kan de schade nu inhalen door aankoop van The Best of Maledicta (200 p., f 27,55, Running Press, 125 South 22nd Street, Philadelphia, PA 19103). Het boek bevat een dertigtal essays uit de acht eerste Maledicta's, waarin het meer vrijgevochten deel van de taalkundigen onder ons laat zien waarmee het zich nawerktijd bezighoudt. Beledigingen in het Spaans, Italiaanse en Venetiaanse godslastering, Seksuele Maledicta in het Japans, Academische graffiti, Joegoslavië, ik kom klaar!, Verboden Amerikaanse nummerborden, Vietspeak, Pleiten! - of: 101 manieren om het uit te maken.
In Japan bijvoorbeeld zeggen yakuza (onderwereldfiguren) geen ‘klootzak’ of ‘lul’ tegen elkaar maar Omanko ni buta no ashi o tsukkonde okubata gata-gata iwasete yaru!, maar dan vlug en heftig. In Amerika is een ‘messentrekker’ een chirurg die graag en veel opereert. ‘Chinchin Ho Chi Minh’ was de populairste toast van barmeisjes uit Saigon. Tot 1969.
De formule van Maledicta is eenvoudig maar innemend. Het wil een forum zijn waarop alle miskende en verguisde woorden naar believen kunnen opklinken. Humor en Taalkunde gaan er perfect hand in hand. Op de cover van de verzamelbundel staat: WARNING! Contains language offensive to blacks, catholics, gays, jews, men, women and WASPs.
Ik heb het genoegen gehad Reinhold Aman, die in zo'n 150 talen kan maledicteren, te mijnent te logeren te hebben. Onder het hoofdgerecht leerden we hem Nederlandse vloeken. Tijdens het toetje onderhield hij ons over zijn persoonlijke, aan Freud ontleende dictum: ‘De eerste mens die een belediging in plaats van een steen naar zijn medemens slingerde, was de uitvinder van de beschaving.’ En dus pleit hij al tien jaar voor meer woorden die in de goot gegooid zijn, een cultuur die geen taboe op verbaal gedrag stelt. Wie de back issues van Maledicta wil bestellen kan informatie krijgen bij Aman, 331 South Greenfield Avenue, Waukesha, WI 53186.
ES
Auteursrechtelijk beschermd