Een kopje koffie waard
Op zoek naar ons industrieel verleden is de titel van een ‘gids langs monumenten van bedrijf en techniek’, geredigeerd door drs. P. Nijhoff (Gottmer Reisgidsen, 260 p., f 35, -). Industriële architectuur is een lang verwaasloosde tak van bouwkunst geweest en wie een beetje hart voor zijn omgeving heeft springt met deze gids onmiddellijk in de auto om de laatst overgebleven bedrijfsgebouwen uit ons verleden zelf te gaan bekijken. Zo reisde ik terstond naar Hindeloopen. Bij het begin van de bebouwde kom sloeg ik de reisgids open: ‘We rijden Hindeloopen van de zuidkant binnen. Steeds de zeedijk volgend komen we bij de haven aan. Over het sluisje is direct links parkeergelegenheid. Hindeloopen is een verhaal apart dat weinig met monumenten van bedrijf en techniek heeft te maken.’ Het badpaviljoen dat ik net was gepasseerd, en dat ‘een fraaie architectuur heeft en dat een goed uitzicht over het IJsselmeer biedt’, mocht dan ‘een kopje koffie waard’ zijn, ik wilde toch bedrijfsmonumenten zien.
Op naar de Achterhoek dan maar. Na enige tijd reed ik Winterswijk binnen en arriveerde op de Zonnebrink. De reisgids: ‘De hoek wordt gedomineerd door een statig wit herenhuis op nr. 4. Een maquette naast de ingang meldt: Hier woonde van 1880-1892 de schilder Pieter Mondriaan. Stichter van het neoplasticisme. Aangeboden door de Stichting Mondriaanshuis Winterswijk 1985.’ Merkwaardige plaats voor zo'n maquette, dacht ik. Bij het voetballen hingen wij vroeger zo'n ding in de goal, en daar stond geen tekst op. Even verder lezen: ‘Het aanbrengen van deze sobere maquette vormde de feestelijke afsluiting van de restauratie van dit pand, waarvan het behoud mede te danken is aan het verbeten doorzetten van het plaatselijke actiecomité.’ Aldus drs. F. Zeiler.
Het is natuurlijk flauw om een reisgids van begin tot eind door te lezen op zoek naar verkeerd gebruikte woorden, uitroeptekens, kopjes koffie, de met-vader-op-stap-toon (we doen dit, we gaan nu daarnaar toe), maar in Gottmers industriemonumentenreisgids voert de tocht behalve langs heel veel prachtige industriemonumenten langs heel veel nietindustriële objecten die in een kunstreisboek, een reisgids door pittoreske landschappen of in geen enkele reisgids thuishoren.
Op zoek naar ons industrieel verleden bevat dertien routes langs industriemonumenten door het hele land verspreid, geïllustreerd met fraaie foto's. Als je het beschouwt als een eerste poging tot een industriemonumentenreisboek is het niet onaardig. Maar op de tocht naar een goede en volledige reisgids op dit gebied moeten eerst de stations plaquette en mascotte worden gepasseerd, en als de medewerker van een reisgids bij zijn speurtochten naar (industrie)monumenten een bord langs de weg ziet staan met ‘De koffie is klaar’, moet hij snel en met de ogen dicht doorrijden.
AJ
Aan deze pagina werkten mee: Maarten 't Hart, Atte Jongstra, Chris van der Heijden, Diny Schouten
Auteursrechtelijk beschermd