Crossbrommers en door paardehoeven vernielde dijkkruinen
Een test van de nieuwe Randstadwandelgidsen
Amsterdamse ommegang zeven dagtochten Uitgever: Nivon, verkrijgbaar bij de VVV-Amsterdam of bij Nivon, P.C. Hooftstraat 163, Amsterdam, f 2,50.
Voetwijzer voor Nederland No. 3: 15 dagwandelingen in de Randstad Uitgever: Terra, f 14,75
Rob Sijmons
Zijn er in de Randstad nog onontdekte interessante wandelroutes?
Ik heb dat een tijdje geleden al eens betwijfeld, maar de uitzetters van lange-afstandwandelingen waren - en zijn - veel minder pessimistisch. Nu zijn er onlangs twee routeboekjes uitgekomen waaraan we de stelling kunnen toetsen; en passant blijkt vanzelf wat de gidsjes waard zijn.
Na een jarenlange voorbereiding verscheen dit voorjaar Amsterdamse Ommegang, een zeer grote boog om de hoofdstad heen, meestal door het vrije landschap. Volgens de samenstellers, een werkgroep van het Nivon, is de wandeling in zeven dagtochten te maken bij een totale lengte van honderddertig kilometer. Dat is zeer ruim: zelfs slenterend gaat het nog sneller.
Het is de bedoeling dat de route gemarkeerd zal worden met de rood-witte grande-randonnée-strepen maar voorlopig moet de ommegaander het met het gidsje doen. Net als de andere routeboekjes die onder auspiciën van de Stichting Lange-Afstandspaden verschijnen is het pad in beide richtingen beschreven; men gebruikt zwartwitdrukken van stafkaarten 1:25.000. De kwaliteit van de routebeschrijving blijkt in het algemeen goed, hoewel bij de VN-controlewandeling de ‘blauwe paaltjes’ waar de gids in het Recreatiepark Spaamwoude naar verwees, vrijwel onvindbaar bleken; maar met de kaart erbij lukte het toch om niet te verdwalen.
Meer is aan te merken op de kwaliteit van de route. Een wandelpad moet niet geteisterd worden door crossbrommers die er ongehinderd kunnen oefenen (ervaring bij Osdorp). Een dun dijkje dat geheel weggetrapt is omdat paarden er ondanks een verbod een zodanige modderzooi van maakten dat alleen met sneeuwijzers en een pickel veilig te wandelen is. Juist een door de overheid aangewezen wandelpad als de Ommegang hoort - bijvoorbeeld door toegangshindernissen - tegen dit soort aantasting beveiligd te zijn. En de belangrijkste kritiek: grote etappes benutten authentieke rijwielpaden en zijn dan ook prettiger te fietsen.
Resteert nog de beginvraag naar de originaliteit. Het kon bijna niet missen: vele stukjes zijn al eerder in wandelroutes opgenomen. De gids Te voet Amsterdam uit (uitgeverij Dwarsstap, 1984) bevat ook een rondwandeling - en die overlapt de Ommegang geregeld. Toch is het Nivon-boekje de aanschaf waard: betere kaarten en dat allemaal voor f 2,50 vanwege de overheidssubsidie.
De in mei verschenen Voetwijzer voor Nederland 3 beschrijft vijftien dagwandelingen in de Randstad. De verschillen:
| • | De stafkaarten zijn zwarter gedrukt dan bij het Nivon maar op kleinere schaal 1:50.000; |
| • | De routebeschrijving besteedt meer aandacht aan historie van landschap en bebouwing; |
| • | De route is maar in één richting beschreven. |
‘Niet alle routes zijn even origineel,’ zo melden de samenstellers, afkomstig uit de stal van het wandeltijdschrift Op Lemen Voeten. ‘Soms’ gebruikten zij ‘routesuggesties uit andere wandelboeken. Alleen al tijdens het schrijven van dit boek verschenen tenminste vier boeken die ten dele samenvielen met wat wij in portefeuillle hadden. Dat heeft inderdaad geleid tot het schrappen van twee routes.’ Niettemin ‘blijkt (er) veel meer mogeiijk dan we aanvankelijk dachten’.
Het is geen zelfoverschattende reclamepraat: in de nieuwe Voetwijzer valt, afgezien van enkele door ervaren wandelaars al platgetreden stukken pad, toch nog geregeld wat ‘nieuws’ te vinden. Alleen echte natuurwandelaars hebben reden tot ontevredenheid: nogal wat wandelingen voeren mede door het bebouwde milieu. Ondanks de cultuurhistorische bezienswaardigheden kan het blikveld - zoals ons bij de VN-testwandeling in Heemstede gebeurde - even vervuild worden door het industrieterrein. En het in dezelfde route opgenomen park Groenendaal wordt bij het eerste straaltje zonlicht ogenblikkelijk geplaagd door horden lawaaiige randstedelingen die hun kinderen en honden uitlaten. De inspirerende eenzaamheid waar de lange-afstandswandelaar zich graag in koestert is dus geregeld ver te zoeken.
Voetwijzer no. 4 met weekendwandelingen ‘aan de rand van Nederland’ - waar bijvoorbeeld ook Walcheren toe gerekend wordt - had half mei verschenen moeten zijn maar is er nu ik dit schrijf - begin juni - nog steeds niet. De samenstellers vertelden enthousiaste verhalen maar er is nog geen enkele mogelijkheid geweest voor persoonlijke controle in de vorm van een proefwandeling.
■
Auteursrechtelijk beschermd