Brieven
Kruimeltje
Omstreeks 1820 is in Engeland een gekuiste editie verschenen van Shakespeares werken. Een zekere Thomas Bowdler heeft met dit karwei de onsterfelijkheid erlangd, want nog altijd kent men in Engeland de term ‘bowdlerized’. Dit verschijnsel heeft zich ook in Nederland voorgedaan, zelfs in recente tijden. De gebroeders Kluitman in Alkmaar wilden op zekere dag Kruimeltje herdrukken, maar ze vonden het taalgebruik (en een dronkemansscène) wel erg grof. Dat moest er allemaal uit. Kennelijk vonden ze een Jan-stap-netjes bereid om dit zweetwerkje op te knappen.
Tegen de gekuiste Kruimeltje is herhaaldelijk geprotesteerd, zeer verdienstelijk door de Amsterdamse boekverkoper Erik Lankester in zijn artikel ‘Kluitman, d'r uit man!’ (in zijn te vroeg stop gezette eenmansperiodiek Westman's Wereld (no. 4, 1982, Kruimeltje-nummer), al eerder trouwens door mij in het Utrechts Nieuwsblad (‘Waar is het spannende jongensboek van vroeger gebleven?’, 11 oktober 1978).
Maar nu wordt in de rubriek Geletterd? van 6 juni toch weer dat schoolvoorbeeld van Hollandse pruderie geciteerd. De beginzin van Kruimeltje is niet: ‘D'r uit en geen praatjes!’ maar: ‘D'r uit, of ik trapje d'r uit!’
Utrecht
Hans van Straten
Auteursrechtelijk beschermd
