Blijmoedige lotsaanvaarding
Geen ambtenaar die zozeer te kenschetsen is als mandarijn als de directeur van het Letterkundig Museum, schertst de hoogleraar Chinese taal- en letterkunde prof. dr. W.L. Idema in het voorwoord van De zonnebloem werd zwart, twintig ‘Chinese kwatrijnen’ van dichterambtenaar Anton Korteweg. Diens vierregelige knotverzen zijn volgens Idema geïnspireerd op het werk van de beroemde oude Chinese dichterbibliothecaris Bai-Juyi (772-846), die zijn ambtelijke loopbaan als zijn hoogste lotbestemming wist. Bais innerlijke rust wordt weerspiegeld in de volstrekte regelmaat van zijn poëzie, terwijl de vele enjambementen in Kortewegs kwatrijnen de onvrede verraden van een dichter die zich wel de erfgenaam voelt van de romantische traditie, maar toch ‘te laf is voor een bestaan als bohémien’, en weerzin heeft tegen de zekerheid van het leven als ambtenaar. Terwijl zijn Chinese collega elke bevordering vierde met de aanschaf van een nieuwe bijvrouw, vermindert de vlucht van Kortewegs carrière zijn potentie: ‘Je kan wel merken dat ik ouder word./Naakt ligt je naast me en ik hoef niet eens./Kwam daar een jaar of twintig terug eens om./Zag ik je knie, hij stond al voor je klaar.’ Maar wellicht heeft Korteweg reeds als veertigjarige de wijsheid bereikt die Bai-juyi eerst ervoer na zijn zeventigste (‘Geen courtisane kan mij nog bekoren’), troost Idema. Ondanks de navrante thematiek der midlevencrisis, rapporten, nota's en vergaderingen (‘Het liefst bestond ik deze uren niet’), overwint uiteindelijk toch de blijmoedige lotsaanvaarding, al is die gemengd met weemoed: ‘Ik leef. Hoe lang mijn doodsstrijd? Geen idee./Wanneer is me al evenmin bekend./Waarheen? Ik zou het werkelijk niet weten./Hoe komt het dan dat ik zo vrolijk ben?’
Kortewegs kwatrijnen verschenen bij de privé-pers van Menno Wielenga, Exponent, in een oplage van 125 genummerde exemplaren. Voor de bibliofiele uitgave (zet- en drukwerk geschiedden met de hand) lijkt de prijs die van een volkseditie: f30, -. Het adres van Exponent is: De Lijnbaan 54, 9781 LP Bedum.
DS
Bijdragen op deze pagina van Hans W. Bakx, Cyrille Offermans, Carel Peeters, Diny Schouten
Auteursrechtelijk beschermd