Kunstenaarslegende
In 1937 trok Picasso in het huis 7, rue des Grands-Augustin en maakte er zijn atelier van. In dit huis situeerde Honoré de Balzac zijn beroemde verhaal Le chef-d'oeuvre inconnu waarvoor Picasso in de jaren twintig etsen en tekeningen had gemaakt en dat in 1931 in een bibliofiele uitgave van 340 exemplaren verscheen. Balzacs verhaal behoort tot het soort kunstenaarslegenden zoals men die kan vinden in het aardige boekje van Ernst Kris en Otto Kurz Die Legende vom Künstler, Ein geschichtlicher Versuch (een Suhrkamppocket), en vertelt het verhaal van de nog jonge onnozele schilder Nicolas Poussin die op een dag een schuchter bezoek brengt aan Porbus de hofschilder van Henry IV, die op hetzelfde moment bezoek krijgt van de beroemde schilder Frenhofer, die nog geen minuut binnen is of hij begint het schilderij van Porbus dat op de ezel staat af te kraken, gelardeerd met verhandelingen over het ware kunstwerk. Poussin luistert er ademloos naar en hoort dat het één ding is om een gelijkend portret te maken, maar een ander om er ook leven in te brengen. Wanneer de drie later naar het huis van Frenhofer gaan blijkt dat de schilder zelf al tien jaar werkt aan een schilderij van een vrouw, tevens geliefde, dat hij echter niet aan Porbus en Poussin wil tonen. Uiteindelijk gebeurt dat toch en blijkt er niet veel te zien: Frenhofer was totaal in de knoop geraakt omdat hij van zijn model hield en zo wilde schilderen dat hij ook van haar op het schilderij zou gaan houden. Dat bleek de grote moeilijkheid. Het verhaal heeft zogezegd verschillende lagen en speelde ook een polemische rol in de discussies rond de schilders van de École Romantique (Delacroix) en de École Academique (Ingres): over het verschil tussen plasticiteit (door kleuren het beeld te laten vormen, en lineariteit (door tekenend te schilderen met contouren). Ook staat het verhaal model voor de worsteling van de kunstenaar om te
schilderen wat hij echt in zijn kop heeft. Van de zeldzame uitgave met de etsen en tekeningen van Picasso is nu een pocket-editie gemaakt door Insel: Das unbekannte Meisterwerk, mit Illustrationen von Pablo Picasso, importeur Nilsson & Lamm, f23,85.
JS
Bijdragen op deze pagina van Ed Jongma, Diny Schouten en Judith Staghouwer