't Is een literair feit
Karl Marx kreeg van zijn Duitse uitgever het volgende briefje: ‘Dear Herr Doktor, U bent al 18 maanden te laat met het manuscript van Das Kapital. Als wij het manuscript niet binnen zes maanden in huis hebben zijn wij genoodzaakt een andere auteur de opdracht voor het werk te geven.’ Dit is een van de aardige wetenswaardigheden in The Book of Literary Lists van Nicholas Parsons (Fontana-paperback, f22,80). Men komt eruit te weten dat tweeëntwintig uitgevers (sommigen zeggen veertig) het manuscript van James Joyces Dubliners weigerden en dat Joyces vrouw zo goed was de eerste versie van A Portrait of the Artist as a Young Man, bekend als Stephen Hero, uit de vlammen te redden waar Joyce het in had gegooid nadat de twintigste uitgever zijn afwijzende brief had geschreven. Hier kan men ook lezen dat Joseph Conrad het werk van D.H. Lawrence ‘Filth. Nothing but obscenities’ vond en dat Edmund Wilson over J.R.R. Tolkien zei dat hij vooral lezers aanspreekt met onverbeterlijke smaak voor ‘onvolwassen rotzooi’. Tussen alle afdelingen door met bijzondere anekdotes over uitgevers, lezers, critici en boekheidenen staan om de zoveel pagina's de lijstjes van schrijvers die de zes boeken hebben uitgekozen die ze zullen meenemen naar een onbewoond eiland (al moet dat inmiddels natuurlijk een onbewoonde planeet zijn, gegeven de universele onveiligheid van de aarde): lijstjes van Dick Francis (hij kiest als eerste The Spirit of St. Louis van Charles Lindbergh), Barbara Cartland (de schrijfster van lopende band kasteelromances die zegt nooit romans te lezen behalve die van haarzelf en in het bijzonder The Magnificent Marriage), Sir Alfred Ayer (hij kiest Sceptical Essays van Bertrand Russell, A History of European Morals from Augustus to Charlemagne van
W.H. Lecky, Candide van Voltaire [‘Speaks for itself’], A Treatise of Human Nature van David Hume, de Autobiography van John Stuart Mill en Tractatus Logico-Philosophicus van Wittgenstein). Ook interessant is het lijstje van Brigid Brophy met de vijftig Engelse en Amerikaanse boeken die er voor haar niet hoefden te zijn, of de lotgevallen van de schrijvers die het leven hebben gelaten door het schrijven van een boek (Savonarola, Jan Hus, Giordano Bruno) of die ervoor het gevang in draaiden (Daniel Defoe, De Sade, Campanella). Zij die de ambtitie hebben een detective te schrijven vinden hier de Tien Geboden van Raymond Chandler (6.: ‘It must baffle a reasonable intelligent reader’). Het is misschien ook wel goed te weten dat Arnold Bennett in 1931 in een Parijs hotel overleed nadat hij een glas water had gedronken om te bewijzen dat met het water van de stad niets mis was.
NICHOLAS PARSONS
CP
Auteursrechtelijk beschermd