Een skelet in de kast van de democratie
De zaak King Kong en de angst voor de waarheid
King Kong Leven, dood en opstanding van een verrader door Frans Dekkers Uitgever: HP/Balans, 128 p., f24,90
Vriend of vijand De ontmaskering van King Kong en vele spionnen in WO II door Oreste Pinto Uitgever: Balans, 232 p., f29,50
Jan Meyers
‘Democratische regeringen zijn niet vrij van vrees voor de waarheid,’ schreef W.F. Hermans in de tijd dat hij een privé-King-Kong-affaire had. In zijn tv-stuk dat de buis niet haalde, zegt ‘Pa’ tegen ‘Zoontje’ dat wil weten wat democratie nu eigenlijk is: ‘Dat is als de waarheid voor iedereen is.’ In wat Pinto ‘misschien wel de belangrijkste spionagezaak in de hele geschiedenis’ noemde, heeft de democratie in de zin van Hermans' definitie in 1986 een flinke stap vooruit gedaan. Het begon ermee dat minister Rietkerk geen smoes kon bedenken om de verhoorrapporten inzake King Kong nog langer achter te houden. Halverwege het jaar toonde een opgraving op de Rotterdamse begaafplaats Crooswijk aan dat de verrader in z'n graf lag en niet rentenierde in een Zuidamerikaans schoftenparadijs. Tenslotte verscheen het boek van Dekkers, waarin de zaak-King Kong overzichtelijk en leesbaar uit de doeken wordt gedaan.
Operatie Market-Garden is door King Kong op 15 september 1944 in het Abwehr-hoofdkwartier te Driebergen aan de Duitsers verraden. Dit is geen nieuws. Al redenerend kwam De Jong in 1979 in deel 10a van zijn geschiedschrijving reeds tot deze conclusie, waarvoor het bewijs evenwel ontbrak. Hegel zei: ‘Schade für die Tatsachen’, toen men hem erop wees dat zijn visie niet met de feiten overeenstemde, De Jong: ‘Het stuk is niet bewaard gebleven’, toen hij het niet kon vinden. Thans wordt de juistheid van zijn intuïte aangetoond door Dekkers' vondst van het verslag van een verhoor van de Abwehr-officier Christmann in een legerarchief in de Verenigde Staten. Christmann was erbij toen King Kong behalve het geallieerde plan om op 17 of 18 september grootscheepse luchtlandingen bij Eindhoven, Nijmegen en Arnhem uit te voeren ook nauwkeurig de opstelling van ongeveer vierhonderd stukken zwaar geschut onthulde.
Heeft nu de fameuze spionnenvanger Pinto gelijk, als hij beweert: ‘7000 man werden gedood of gewond door de mededeling van deze man’, waar dan onmiddellijk bij moet worden bedacht: en de oorlog met maanden verlengd? Zo ja, dan is de vraag hoe Christiaan Lindemans alias King Kong aan zijn kennis kwam des te beklemmender.
Christiaan Lindemans alias King Kong
Bij het besluit om ‘King Kong’ van Hermans niet uit te zenden heeft een rol gespeeld dat De Jong op historische gronden bezwaren tegen het stuk uitte. Een daarvan was dat werd gesuggereerd dat King Kong uit Nederlandse bron (de omgeving van prins Bernhard) zou hebben geput. Aan televisiebaas Enklaar schreef hij: ‘King Kong heeft zijn gegevens niet in Nederlanse kring verzameld, maar in Engelse’, wat hij tien jaar later in zijn deel 10a herhaalde. Daarop kwam toen een reactie in The Times van George Young die een belangrijke rol had gespeeld bij de ondervraging van King Kong in Engeland. Young wijst erop dat de Engelsen King Kong pas inschakelden, nadat hij door de staf van de prins en met diens medeweten ‘goed’ was verklaard. Blijkens zijn mededelingen aan zijn biograaf Alden Hatch weet ZKH van de prins geen kwaad. Hij verwijst naar zijn stafofficier Kas de Graaf. Van de staf van de prins getuigt een insider: ‘Vrijwel ongeschikte mensen, waartoe ook Kas de Graaf behoorde.’ De Graaf, ‘een gevaarlijke fantast’, was eerder in de oorlog door King Kong naar Engeland geholpen. Hij introduceerde de verrader in het hoofdkwartier van de prins.
Overigens is de nederlaag bij Arnhem niet aan King Kong te wijten, al is dit geenszins zijn verdienste. ‘Berlijn’ hechtte geen waarde aan zijn informatie.
Mysterieuzer nog dan zijn leven was de dood van de dubbelspion - op 20 juli 1946 volgens de Haagse burgerlijke stand - de 18de weet de King-Kong-kenner W.H. Tiemens die er ook achter kwam dat er twee ambulances, allebei zogenaamd met King Kong, door Den Haag hebben gereden. Een heengaan dat werd omgeven met nogal wat ‘regiefouten’. Moord of zelfmoord - met luminal, maar hoe zit het dan met de arsenicum die ook werd aangetroffen? King Kong was nog niet dood of allerlei geruchten kwamen tot leven, verdachtmakingen werden geuit, straatjes schoongeveegd. Hier neemt de geschiedenis het karakter aan van een thriller, maar ook van een slechte puzzeldetective met onvoldoende gegevens, zodat vermoedelijk alleen nog maar een deus ex machina de ware toedracht kan onthullen. Wie hadden er allemaal belang bij dat King Kong geen boekje zou open doen voor de rechter?
Auteursrechtelijk beschermd