Pesterige vrienden
‘Hoe zou jij een bijl schoonmaken als er bloed op zat?’ ‘Nou, ik zou hem wassen met kokend water.’ ‘Dat is nou precies wat ik heb gedaan, maar dat was fout. Daardoor drong het bloed in de poriën van het metaal. Als ik de bijl met koud water had schoongemaakt was ik nooit in de gevangenis beland. Dat is nou het nadeel als je een klassieke opvoeding hebt gehad.’ Die conversatie gaf de titel aan het boekje A Classical Education. Die conversatie werd ook zo gevoerd dat veel omstanders het konden horen. Edward en Richard begaven zich vervolgens naar een restaurant in de Rue Marbeuf om op luide, provocerende toon verder te spreken over de moord die Edward op zijn eigen moeder had gepleegd, zodat de andere gasten zich zeer onbehaaglijk begonnen te voelen. Dat was lachen!
Edward had er toen dertien jaar straf opzitten. Op zijn twintigste had hij, het was toen 1936, een keer ruzie met zijn moeder, haalde de bijl uit de tuin en hakte haar in elkaar. Haar laatste woorden waren: ‘Jezus Maria.’ Edward was dan ook een beetje een rare jongen die enorme driftbuien kon krijgen, en op onvoorspelbare momenten kwaad werd. Later vertelde hij Richard hoe hij met het lijk van zijn moeder op sjouw was om haar - ze woonden aan de Ierse kust - van een rots naar beneden te gooien. Maar hij moest uren wachten voor hij de rots op kon, omdat hij stuitte op een auto waarin een man en een vrouw heftig de liefde bedreven. ‘Schandelijk,’ zei hij, ‘gewoon op de achterbank. Absolute beesten waren het.’
Kun je over zulke dingen een leuk boek schrijven?
Richard Cobb wel. Hij is hoogleraar in de nieuwste geschiedenis in Engeland, en kenner van en publicist over de Franse revolutie - vandaar dat hij Edward meenam naar de Rue Marbeuf, want hij leefde lang in Parijs. En waarom Cobb er zo boeiend over schrijft is omdat hij en Edward jeugdvrienden waren, en toen ook al dat pesterige gedrag vertoonden als in dat restaurant. Opzien baren tegenover de goegemeente. Op straat op de knieën vallen voor de pastoor en dan smakkende kussen op zijn hand geven, dat genre. Toen hij eens bij Edward logeerde wist diens moeder hen tweeën zo ver te krijgen dat ze zouden inbreken bij de gescheiden vader van Edward, en dat leidde tot gedoe waardoor Richard en de moeder van Edward (ze hadden haar Medea gedoopt) ruzie kregen.
Later schreven Richard en Edward elkaar brieven en verzonnen daarin een misdadig verleden dat Medea zou hebben, benevens seksuele uitspattingen. Maar Edward liet de brieven slingeren en Medea vond ze en spande tegen Richard en zijn ouders een smaadproces aan. Via dure advocaten moest Richard tijdelijk ontoerekeningsvatbaar verklaard worden om aan de greep van Medea te ontsnappen. Ze was zo woedend dat ze alle universiteiten een brief schreef dat ze Richard Cobb niet moesten toelaten. Maar juist door die brief waren ze bij die universiteiten nieuwsgierig naar wie die jongen was, en zo kreeg hij beurzen en aanmoedigingen en werd wie hij was, een befaamd wetenschapper.
A Classical Education verscheen in 1985 en werd vorig jaar als Penguin verspreid en in die rekken is het vast te vinden. Niet dik (156 pagina's), maar prachtig geschreven. Eigenlijk een waar gebeurde thriller, en Cobb probeert heel goed uit te leggen waarom hij met die enigszins gestoorde Edward bevriend was, en waarom hij hem na diens dertien jaar gevangenis en inrichting weer terug wou zien, en diezelfde gekke fratsen van vroeger uithalen. Hij had ook plezier toen hij dit boekje schreef over zijn vriend de moordenaar.
RF