Tijdschrift
In het gespecialiseerde tijdschrift De Boekenwereld staan naast de aankondigingen van veilingen en boekenbeurzen en de besprekingen van catalogi van antiquariaten ook meer algemene stukken over, zoals de ondertitel zegt, ‘boek en prent’. Met ingang van de derde jaargang (najaar '86) heeft het tijdschrift een aantrekkelijker voorkomen gekregen. De typografie is verbeterd en op de omslag staat een tekening van een prentverkoper uit 1784. Hij lijkt wel een vertegenwoordiger met staaltjes behang of tapijt. Volgens J.F. Heijbroek liepen in vroeger eeuwen de kunstenaars zelf zo met hun grafiek lang de winkels en stonden ze ermee op markten. In De Boekenwereld van sept/okt. '86 staat een stuk over het werk van de Engelse karikaturist James Gillray die rond 1800 lekende. Willem V die in 1795 met zijn gevolg naar Engeland was uitgeweken werd door Gillray regelmatig geportretteerd. De reputatie van de Nederlandse koning was in Londen nogal twijfelachtig. Een schitterende prent van Gillray toont Willem V als een dikke naakte Cupido in de tuin van Hampton Court waar hij resideerde. Hij slaapt in de Orangerie met een schep in zijn hand en met het hoofd op een zak dukaten. De oranjeboompjes die hij zo juist plantte dragen al vrucht, de kinderhoofdjes die eruit groeien lijken sprekend op Willems bolle toet. De hoogzwangere ronde volksvrouwen in de wolkenlucht omringen de slaper als aantrekkelijke droomfiguren. Gillray ventte deze en andere scherpe prenten niet zelf, maar had een drukbeklant winkeltje in Londen.
In de laatstverschenen Boekenwereld van nov. '86 verklaart Pim Reinders de grote belangstelling in Nederland voor het werk van de Franse afficheontwerper Cassandre. Zijn eerste belangrijke eenmansexpositie kreeg Cassandre in de Lakenhal in Leiden en niet in Parijs. J.Th. Piek ‘een van de directeuren van Nijgh & van Ditmar in Rotterdam’ was Cassandres voornaamste pleitbezorger. Bekend werd Cassandre en is hij nu nog door het fraaie Etoile du Nord-affiche en door onder meer zijn stroomlijning van het Droste-flikje-mannetje. In De Boekenwereld staat ook nog zijn ontwerp voor een affiche van de Statendam, een nieuw schip van de Holland-Amerikalijn afgedrukt naast de affiches van twee andere ontwerpers voor dit schip. De reprodukties zijn soms wat al te matig voor juist dit tijdschrift. Het artikel wordt nog vervolgd en zal uiteindelijk worden opgenomen in het binnenkort te verschijnen Schip & Affiche, een boek met veel kleurenreprodukties die eigenlijk bij dit onderwerp onontbeerlijk zijn over honderd jaar Nederlandse rederijreclame. A.A. Boers maakt in dit nummer een rondgang langs Utrechtse antiquariaten. Utrecht wordt als boekenstad omhooggestoken onder verwijzing naar Utrechts positie als het belangrijkste centrum van boekverluchting in de late middeleeuwen. Slechts een deel van de meer dan twintig antiquariaten in de binnenstad bewandelt Boers, ook zijn stuk wordt nog vervolgd. De meeste winkels die Boers beschrijft, zijn geschikt om als koper rustig in rond te neuzen, maar daarnaast geven die antiquariaten vaak ook catalogi uit en hebben ze een ruim afzetgebied in het buitenland. Zo verdwijnt een groot deel van de Nederlandse boeken over toegepaste kunst en design naar de Verenigde Staten. Jammer genoeg is Boers een slecht stilist en leest zijn stuk dus niet zo prettig. Maar daarin vormt hij een uitzondering. Toen De Boekenwereld begon te verschijnen
vond ik het blad tamelijk saai, maar dat oordeel moet ik nu herzien. Over het algemeen hebben de stukken vaart en zijn ze ook nog informatief.
EVA COSSEE
Auteursrechtelijk beschermd
