En verder:
Ter gelegenheid van de uitreiking van de Erasmusprijs aan de Tsjechische schrijver Václav Havel heeft uitgeverij Meulenhoff, in samenwerking met de Engelse uitgever Faber and Faber, een bundel met essays van en over Havel uitgegeven onder de titel Václav Havel or Living in Truth. Er staan zes essays van Havel zelf in (onder meer Politics and conscience, An Anatomy of reticence, Six asides about culture) en speciaal voor deze bundel geschreven bijdragen van collega's als Jiri Grusa, Josef Skvorecky, Ludvik Vaculik. Daarnaast stukken van Heinrich Böll, Milan Kundera, Tom Stoppard, Pavel Kohout en anderen die direct of indirect betrekking hebben op Charta of Havel. Zo is hier het stuk herdrukt dat Kundera schreef na het bekend worden van Havels veroordeling in 1979 en dat toen in le Nouvel Observateur stond. De bundel (315 p.,) kost f49,50.
De Tsjech Václav Havel, de Hongaar György Konrád en de Pool Adam Michnik zijn drie uitgesproken vertegenwoordigers van het Centraal Europese humanisme die nog wonen in het land waar ze geboren zijn. Het is een hachelijk bestaan, zoals onlangs weer bleek toen de Tsjechische staatskrant Rudo Pravo fel van leer trok tegen de toekenning van de Erasmusprijs aan Havel. Konráds onlangs in Nederlandse vertaling verschenen roman De medeplichtige kon in Hongarije niet worden uitgegeven. Adam Michnik is een historicus en politiek essayist. Hij was lid van de KOR en adviseur van Solidariteit. Hij werd in 1981 gearresteerd op de beschuldiging dat hij met anderen bezig was te proberen de regering omver te werpen. Bij algemene amnestie werd hij in 1984 vrijgelaten. In februari 1985 werd hij weer gearresteerd en tot drie jaar veroordeeld. Michnik (geboren in 1946) vertegenwoordigt volgens Czeslaw Milosz ‘de beste traditie van de Poolse intelligentsia, die van liberalisme en tolerantie’. Dat schrijft hij in zijn inleiding bij Letters from Prison, een kloeke bundel essays waarin Michnik historische essays (zoals over de manier waarop de Russen Polen zagen in 1863) verzamelde naast beschouwingen over de politieke toestand eind jaren zeventig en begin tachtig. De afdeling met de brieven uit de gevangenis (gesmokkeld) gaat direct in op de aanleiding tot zijn arrestatie en op cruciale gebeurtenissen met Solidariteit en KOR. Michnik is een gemakkelijk politiek schrijver (‘a political animal’, volgens Milosz) met de humor van een gevangene. Letters from Prison and other Essays is uitgegeven door University of California Press, 354 p., f77,05.
Stel dat het helemaal niet in de bedoeling ligt dat er deze winter ijs zal zijn? Wat heb je dan aan een Schaats Almanak 1987? Je kunt er in ieder geval mee droogschaatsen, want niet alleen staat er een hoofdstuk in over de techniek van het schaatsen, het gaat ook over opwekkende onderwerpen als het Schaatsen kopen, Wat moet een schaatser weten?, Het slijpen van de schaats en wat te doen bij blessures? Deel twee gaat over het marathonschaatsen (‘een moderne mediasport’), met een overzicht van de besten op dit gebied, het reglement, overzicht van de afgelopen competitie, de honderd A-rijders. Verder hoofdstukken over De Elfstedentocht, de schaatstrainers, de Nederlandse kernploeg vroeger en nu, het langebaanrijden in personen en tijden, schaatsschema's, wereldrecords in alle maten en soorten, Nederlandse kampioenen door de jaren heen, kunstijsbanen, toertochten (waar ze zijn, wanneer, kaarten met de route). Uitgeverij M & P, f19,90.
Het tweede deel van de Encyclopedie van de Domheid, dat zojuist is verschenen, bestaat uit een vertaling door Matthijs van Boxsel van Robert Musils essays Over de domheid. Musils essay was oorspronkelijk een voordracht, gehouden op 11 en 17 maart 1937 op uitnodiging van de Österreichische Werkbund. (Ribapers, f20,-)