Vrij Nederland. Boekenbijlage 1986

[p. 13]

Niet te beroerd om man en paard te noemen
Harold Robbins, de grootste der bestsellerschrijvers

The Storyteller door Harold Robbins Uitgever: Simon and Schuster, 307 p. Importeur: Van Ditmar, f 53,35

R. Ferdinandusse

The Storyteller is Harold Robbins' negentiende boek, snel geteld, en daarin keert hij terug naar de thema's uit zijn eerste boeken: de man van eenvoudige komaf die zich weet op te werken en al spoedig behoort tot de rijken waarover met zoveel smaak te schrijven valt. The Storyteller gaat over zo'n eenvoudige jongen, die echter als steeds bij Robbins, over twee geheime wapens beschikt: zijn talent en zijn lul en met beide zal hij wonderen bewerkstelligen. Het talent is deze keer schrijven: de jongeman bezit het vermogen om boeken te schrijven met zoveel fascinerende, menslievende sex (met een x!) dat ze meteen op de bestsellerslijsten komen en daar niet af te branden zijn. De auteur wordt daardoor geliefd, beroemd en gelukkig en bovendien stinkend rijk. Dat is het hele verhaal. Aan het eind van het boek viert de ‘storyteller’ dan ook een waanzinnig groot feest met als aanleiding het feit dat hij vijfentwintig jaar lang op de bestsellerslijst heeft gestaan met al zijn boeken. Hoogtepunt van het feest is het optreden van de twaalf mooiste meiden van de wereld, verenigd in het ensemble Casino de Paris van Las Vegas. Zij dansen een echte cancan, slingeren uitermate feestelijk met hun benen om zich uiteindelijk op het moment suprême om te draaien, de rokken omhoog te werpen en de gasten te verrassen op het aanzicht van hun blote billen. En op die vierentwintig aaneengeschaarde billen staat met stevige letters: CONGRATULATIONS JOE CROWN!, want zo heet de bestsellersauteur.

Wat een jammerlijke bekroning van een toch best interessante carrière. Want hoe vreselijk die Robbins ook meestal is, was en kon zijn, toch intrigeerde hij. Want hij was zo'n arm jongetje, als in zijn eerste boeken beschreven wordt, met een serie twaalf ambachten en dertien ongelukken. Tot hij bij het filmbedrijf kwam te werken en zag wat voor bedragen voor slechte verhalen werden betaald, die later niet eens te verfilmen bleken. ‘Dat kan ik beter,’ zei hij en wedde om honderd dollar en schreef in nachtelijke uren zijn eerste boek, en tevens eerste bestseller Never love a Stranger. Dat was in 1946 en daarna kwamen met grote regelmaat de volgende bestsellers: The Dream Merchants, A Stone for Danny Fisher, en 79 Park Avenue. In 1979 vierde Robbins het feit dat zijn 200 miljoenste boek was verkocht. Hij was toen stinkend rijk en meer dan dat: hij was ervan overtuigd dat zijn werk van blijvende waarde was. Immers, van hoeveel auteurs kon je zeggen dat ze altijd op de bestsellerslijst stonden en van hoeveel auteurs was al hun werk altijd in druk en dat bovendien nog in dertig of meer vertalingen. En inderdaad, dat is een uniek iets.

Harold Robbins was de voorloper van een genre dat later tot grote bloei kwam: Jacqueline Susann, Judith Krantz, Jackie Collins. Een genre dat op de televisie zijn voortzetting vond in Dallas en Dynasty. En net zoals Dynasty net dat ongedefinieerde ‘iets’ meer heeft dan zijn concurrenten, zo had en heeft ook Robbins net dat onsje meer als je het met de rest van dat terrein vergelijkt.

Vernuft

Harold Robbins pocht altijd op de research die hij verricht. Want dan speelt zijn boek zich weer eens af in de auto-industrie en dan weer in de modewereld. Die research bestaat er meestal uit dat hij een schandaal opspoort, of een bekende magnaat persifleert. In het boek The Carpetbaggers, een van Robbins betere, is de hoofdpersoon een nauw verhulde Howard Hughes. In Memories of Another Day gaat het over een vakbondsleider uit de tijd van de Amerikaanse mijnstakingen. Robbins leek toen zo gegrepen door het onderwerp dat hij zeker twee sexscènes minder schreef dan in zijn andere boeken. En toch leidde al die research tot de grote les dat ook vakbondsleiders corrupt kunnen zijn en snel uit de kleren. Harold Robbins schrijft een weinig geïnspireerd proza, maar zijn verteltechniek is perfect. Liefde, haat, bedrog, smart, hij bespeelt ze met een ongekend vernuft en is tenslotte niet te beroerd geweest om man en paard te noemen. Wie zijn boeken op een rij ziet zal het opvallen dat hij altijd in zijn verhalen milieus betreedt waarin ongeremd gedrag tot de goede zeden behoorde. Gangsters, artiesten, drugs. Robbins heeft er in elk interview altijd op gewezen dat hij nooit iets verzon. Alles wat er gebeurt in mijn boeken heb ik meegemaakt - en dat kan alleen maar over sex gaan.

Harold Robbins
bert nienhuis

Robbins, hij is nu bijna zeventig, is in The Storyteller teruggegaan naar het begin van zijn carrière: weer New York in de vooroorlogse crisistijd. Weer een jongen uit arme ouders, die als ik het goed heb een poeliersbedrijfje hebben. Dat wordt niet allemaal duidelijk, want het enige dat Robbins nog interesseert is die sex. Dus die vader houdt het met de winkeljuffrouw en als die tussen de middag naar huis gaat om te eten hupt die vader er achteraan om haar tegen het aanrecht te nemen. De vader gaat het slecht, hij krijgt op diezelfde winkelhulp een hartaanval. Het is crisis en het enige wat je daarvan merkt is dat de mensen in de subway vervoerd worden als haringen in een ton, zodat ze dicht tegen elkaar staan en op schokkerige trajecten dus onvermijdelijk klaarkomen. The Storyteller is opgebouwd als een pornoverhaal: exact elke drie bladzijden is het raak. Alle korte hoofdstukken beginnen ook met naakte mensen, zodat er weinig uitgetrokken hoeft te worden. Het Mexicaanse kindermeisje is nog maagd, dat wil de Mexicaanse traditie, maar ze bevredigt wel haar vader en vijf broers. Joe Crown wil die grote bestseller schrijven, maar moet eerst filmscripts maken. Dat kan hij alleen als hij met een erectie achter zijn machine zit. In Hollywood vechten de nymfomanen om hem. Hij gaat direct na de oorlog een film schrijven in Rome en daar zijn de klassieke orgieën weer in, want de Amerikaanse soldaten hebben met hun Marsrepen, die ze overal in de Italiaanse vrouwen duwden veel gecorrumpeerd. De superrijke contessa laat elke ochtend door een minnaar cocaïne aan het ontbijt in het onderlichaam aanbrengen. En zo moddert het, zonder verhaal, door tot die grote eindscène met de meiden van het Casino de Paris van Las Vegas. Een wel erg pover slot voor een carrière van bestsellers vanaf 1946 tot heden. Jammer dat die vulgaire arrogantie waarmee Robbins nog wel eens boven zijn collega's wou uitsteken geheel is gesmoord in een lullige lippendienst aan het genre.

■