John Fowles
Vervolg van pagina 6
overtuigend - een stevige, voedzame taalsoep.
Hoewel situaties en taalgebruik authentiek zijn, laat de schrijver zich niet verleiden tot het spelletje dat in conventionele historische romans wordt gespeeld; de zo vaak sentimentele pretentie dat schrijver en lezer thuis zijn in de periode die wordt beschreven, de normen en waarden van toen kennen, blijft achterwege. Fowles, experimenteel schrijver in hart en nieren, beziet alles onbesmuikt vanuit een modern perspectief en herinnert ons er misschien wat te veel aan dat ‘de industriële revolutie nog maar net begonnen is,’ of dat de schapen die de reizigers onderweg tegenkomen smaller and scraggier than modern sheep zijn; zonder zijn pruik ziet ‘Mr Bartholomew’ eruit als een ‘anachronistische skinhead’.
Fowles, en ook daarin onderscheidt hij zich van de schrijvers van conventionele historische romans, ziet niets romantisch of aantrekkelijks in zijn periode - hij beschouwt het als een verre, door al het vreemde fascinerende, maar over het algemeen saaie en wrede tijd. Dat punt wordt benadrukt door de facsimiles van moeilijk leesbare krantepagina's uit de betrokken periode die hier en daar tussen de tekst staan afgedrukt en de lotgevallen van de fantasie-figuren doen weerklinken in de al even vreemde en onbevattelijke gebeurtenissen die kennelijk echt hebben plaatsgevonden. A Maggot is, onder meer, een commentaar op onze visie op het verleden.
Uiteindelijk blijkt het boek echter in de eerste plaats een onderzoek te zijn naar de machinerie van macht en autoriteit, en een pleidooi voor de niet-aflatende behoefte aan alles dat experimenteel en veranderlijk is, onlogisch, utopisch, vergezocht en poëtisch, in tegenstelling tot de dieper liggende irrationaliteit van onrechtvaardigheid, onbuigzame autoriteiten en alle vormen die voor niet langer bestaande omstandigheden in het leven geroepen zijn - en daarmee bedoelt Fowles met name alle gevestigde religies.
De roman zit zo barstensvol ideeën, politieke implicaties en speculaties, is zo gevarieerd en extreem grillig, dat het boek als polemiek nooit zal overtuigen. Het heeft meer weg van The Magus dan van het redelijk heldere The French Lieutenant's Woman. A Maggot had bijna ook A Christmas Pudding kunnen heten: het is volumineus, machtig, pittig gekruid, en vergt heel wat van de spijsverteringsorganen.
■
Auteursrechtelijk beschermd