De Vorsterman Bijbel

§ Dat .iiij. Capittel.

1

⁺IC Nabuchodonosor, was gerust in mijn huys, ende bloemende in mijn pallaeys,

+ A

2

hebbe eenen droom gesien, die mi veruaerde, ende mijn gedachten in mijn bedde, ende die visioenen mijns hoofts, hebben mi verbaest ghemaect,

3

Ende van mi is dat gebot voort gestelt, dat alle die wisen van Babilonien souden ingeleyt worden in mijn aenschouwen, op dat si mi souden te kennen gheuen dat beduyt des drooms,

4

Ende doen zijn daer ingegaen, waerseggers, swartte constenaers, Caldeeuscen [kolom] ende besweerders, ende ic heb hen daer den droom geseyt, Maer wattet beteekende en hebben si mi niet beduyt,

5

tot den tijde dat die mede geselle ingegaen is in mijn aenschouwen Daniel, wiens naem is Balthazar naden naem mijns Godts, die daer in hem seluen heeft den geest der heyliger ^* goden) ende den droom heb ic in zijn tegenwoordicheyt gesproken,

* th. Engelen

6

Balthazar, prince der waerseggers want ic wete, dat ghi in v hebt den geest der heyliger ^* goden,) ende alle heymelicheyt en is v niet ommogelic, ⁺ Die visioenen van minen droomen die ic gesien heb, ende haer beduytsel vertelt mi.

* th. Engelen

+ B

7

Het gesicht mijns hoofts in mijn slaepcamer sach ic, ende siet, eenen boom int midden der aerden, ende zijn hoocheyt zeer groot,

8

Ende eenen grooten boom ende starc, Ende zijn lancheyt raecte tot aen den hemel, en zijn aenschouwen was totten eynde van heel aertrijcke,

9

zijn bladeren, zeer scoon, ende zijn vruchten zeer ouer vele, ende alderhande spijse aen hem, Onder hem woonden dieren ende beesten, Ende onder zijn tacken verkeerden die vogelen des hemels, ende daer af adt alle vleesch.

10

Ick sach inden gesichte mijns hoofts op mijn bedde, ende siiet, een wacker ende een heylich Engel neder gecomen vanden hemel,

11

⁺ende heeft luyde geroepen, ende heeft aldus gheseyt, Smijt den boom omme, ende hout sine tacken af, ende schuddet zijn bladeren af, ende verstroyt zijn vruchten laet wech vliegen, die beesten die daer onder zijn, ende die vogelen des hemels die op die tacken zijn,

+ C

12

Nochtans wilt opter aerden laten die spruyten zijnder wortelen, ende laet hem vast binden met eenen yseren bande ende van metalen, inden cruyden die buyten zijn, Ende latet hem vochtich maken met den dauwe des hemels, ende zijn deel inden cruyden der aerden metten wilden beesten,

13

Laet zijn herte veranderen vander menscelicheyt, ende laet hem gegeuen worden een herte der wilder beesten Ende laet die seuen tijden op hem veranderen.

14

Het is inden oordeele des wakers ende der heyliger Engelen woort geuraecht ende besloten, tot dat die leuende bekennen, dat die alder hoochste heeft heerscappie int rijc der menscen ende wien dat hi wilt, dien sal hijt geuen, ende den aldernedersten mensche sal hi bouen hem stellen,

15

Desen droom heb ick Nabuchodonosor die coninc gesien, Hieromme ghi Balthazar, vertelt mi haestelijc die bediedenisse, Want alle die wise van minen rijcke en connen mi niet geseggen dat bedietsel, Maer ghi vermoget, want die geest der heyligher ^* goden) is in v.

* th. Engelen

16

In dien tijden heeft Daniel, wiens naem Balthazar is, heymelijc begonst te peinsen in hem seluen, bi na een vre, ende zijn gedachten

[p. T3r]

hebben hem verbaest gemaect, Ende die coninc heeft geantwoort, ende heeft geseyt, Balthazar, en laet den droom ende zijn beduytsel v niet verslaen. Ende Balthazar heeft geantwoort, ende seide, Mijn Heere, desen droom si den ghenen die v haten, ende zijn beduytsel si uwen vianden.

17

Den hoogen boom dien ghi gesien hebt, ende zeer starc, diens hoochte raecket tot aen den hemel ^* ende zijn aensicht in allen landen,

* th. den welcken men ooc aen allen eynden der werelt sien mochte, wiens bladeren scoon

18

ende zijn tacken alderscoonste) ende zijn vruchten ouer vele, ende eenen yegeliken spise aen hem, ende daer onder die beesten des velts woonden, ende in zijn tacken de vogelen des hemels woonden,

19

Dat zijt ghi Heer Coninc, die daer groot zijt gemaect, ende opgewassen, ende v grootheit is opgewassen ende is gecomen totten hemele, ende v macht inden eynden van allen landen.

20

Ende dat die coninc heeft gesien eenen wakenden, ende ^* heylighen) neder dalende wt den hemel, ende seggende, Smijt den boom omme, ende worpt hem wech, nochtans laet die spruiten zijnder wortelen opter aerden, ende laet hem met yser binden, ende met metale inden cruyden daer buyten, Ende laet hem besprengen metten dauwe des hemels, Ende laet zijn ^* voetsel) zijn metten wilden beesten, tot dat die seuen ^* tijden) op hem verandert zijn.

* th. heyligen Enghel

* thebr. deel

* theb. iaren

21

Dit is dat wtleggen der sentencien vanden alderhoochsten, die daer gecomen is op minen Heere den coninc,

22

⁺Si sullen v wtworpen vanden menschen, ende v wooninge sal zijn metten beesten ende wilden dieren, ende ghi sult ^* hoy) eten als een os, ende ghi sult bestort worden vanden dauwe des hemels, Ende die seuen ^* tijden) sullen op v veranderen, totten tijden dat ghi weten sult, dat die hoochste regeert op dat rijcke der menscen, ende wien hi wille, dien geeft hijt.

+ E

* theb. cruyt

* theb. iaren

23

Ende dat hi heeft geboden, datmen die spruite zijnder wortelen soude laten dat is des booms, v rijcke sal v bliuen, na dat ghi sult bekennen, datter een hemelsche macht is

24

Hieromme o Coninc, laet minen raet v behagen, ende wilt uwe sonden verlossen met aelmoesen, ijne v boosheden met ontfermherticheyt tegen die armen ^* bi auontuere God sal v sonden vergeuen)

* th. dat sal v tot verlenginghe ws vreets dienen

25

Alle dese dingen zijn gecomen op Nabuchodonosor den coninc.

26

Na deinde van .xij. maenden wandelde hi ouer in die zale van Babilonien,

27

ende die coninc antwoorde, ende seyde, ⁺ En is dit niet Babylon die groote stat, die ic heb getimmert tot een huys des rijcs, in die vromicheyt mijnder stercten, ende tot die heerlicheyt mijnre vercieringe.

+ F

28

Ende doen dese woorden noch waren in sinen mont, doen is een stemme wten hemel neder geuallen, V wort geseit Nabuchodonosor coninc, V rijc sal van v wech gaen,

29

ende si sullen v verstooten van-[kolom]den menschen, ende v woonstat sal zijn metten beesten, ende metten wilden dieren, Ghi sult ^* hoy) eten als een os, ende die seuen ^* tijden) sullen op v veranderen, totten tijde dat ghi bekennen sult, dat die opperste regeert, in dat rijcke der menschen, ende wien hi wilt, dien geeft hijt.

* theb. cruyt

* theb. iaren

30

Ende ter seluer vren is dat woort veruult op Nabuchodonosor, ende hi is vanden menscen verstooten geweest, ende hi heeft ^* hoy) geten als een os, ende zijn lichaem is veruult geworden metten dauwe des hemels, tot dat zijn haren wiessen, in een gelijckenisse der arenen vederen, ende zijn nagelen als clauwen der vogelen,

* theb. cruyt

31

Hierom na dat eynde der dagen, heb ic Nabuchodonosor mijn oogen opgeheuen totten hemel, ende ^* minen sin) is mi weder gegeuen, Ende ic hebbe den almogensten gebenedijt, ende ic hebbe den leuenden inder eewicheyt geloeft, ende ghepresen, want zijn macht is een eewige macht, ende zijn rijc van geslachte tot gheslachte,

* h. mijn verstant

32

Ende alle die inwoonders der aerden zijn bi hem geacht als niet, Na sinen wille doet hi, also wel inden heyren des hemels, als in die inwoonders der aerden, Ende daer en is niemant die zijnder hant mach wederstaen ende hem mach seggen waerom hebt ghijt gedaen?

33

In dien seluen tide is ^* minen sin) wederom tot mi gecomen, ende ic ben tot der eeren mijns rijcs weder ghecomen, ⁺ Ende mijn gedaente is weder tot mi gecomen, Ende mijn ouersten ende mijn meesters hebben mi gesocht, Ende ic ben weder in mijn rijc gestelt, Ende mijn mogentheyt is mi meerder geworden ende meer toegedaen.

* h. mijn verstant

+ G

34

Hierom ic Nabuchodonosor leue nv, ende ic maec groot ende ick prijse den Coninc des hemels, want alle zijn wercken zijn warachtich, ende alle zijn wegen oordeelen, ende die daer wandelen in hoouaerdien, mach hi vernederen.

§ Hoe Balthazar drinckende wt die vaten des tempels een hant sach opten muer scriuende, Ende naer Daniels wtlegghinghe verloos hi zijn rijck, ende Darius quam in zijn stede.