De Vorsterman Bijbel

§ Dat .xiiij. Capittel.

1

⁺HEt geuiel tot dier tijt dat Ionathas die sone Saul sprac tot sinen knape, die zijn wapendrager was. Coemt, laet ons ouergaen totter Philistinen hoedinge, die daer ouer leyt ende hi en gaft sinen vader niet te kennen.

+ A

2

Saul woonde tot Gabaa aent eynde, onder eenen granaetboom die inder voorstat acker was ende des volcs dat bi hem was, was ses hondert mannen.

3

Ende Ahia die sone Ahitob, Icabods broeder, Phinees sone des soons Heli was priester des HEEREN tot Silo, ende droech den lijfroc aen, Dat volc en wiste ooc niet waer dat Ionathas henen was gegaen.

4

Tusschen den ouerganc daer Ionathas ouer socht te gaen, totter hoedingen der Philistinen toe, daer waren twee scerpe steenen ^* in een manier als clippen, als tanden) den eenen op dese side, ende den anderen op geen side, den eenen hiet Bozez, den anderen Senne.

* ten is nyet int hebr.

5

Ende deene sach vant noorden tegen Machmas. Ende den anderen vant zuyden tegen Gaba.

6

Ende Ionathas sprac tot sinen schiltknecht den iongelinc. Coemt laet ons gaen totter hoedinge deser onbesnedender, messchien die HEERE sal met ons wercken. Want het en is den HEERE niet zwaer door veel oft luttel te helpen.

7

Doen antwoorde hem zijn wapendraeger. Doet al wat uwer herten behaechlic is, vaert heenen. Siet ic sal reisen met v, so waer v herte wilt.

8

⁺Ionathas sprac, wel aen wi gaen ouer totten suyden, ende als wi hen int gesicht comen,

+ B

9

ist dat si dan seggen. Staet stille tot dat wi aen v ge-[kolom]raken, so willen wi in onse plaetse bliuen staen ende niet tot hen opclimmen.

10

Maer ist, dat si segghen. Coemt tot ons opwaerts, so laet ons tot hen op gaen, Want dan so heeftse ons die HEERE in onsen handen ghegheuen, ende dat sal ons tot een teeken zijn. ⁺

+ Iudi. xiiij a

11

Doen si beyde inder Philistinen hoedinge int gesicht quamen, so seyden die Philistinen, Siet die Hebreen zijn wt die gaten ghegaen daer si hen in verborgen hadden.

12

Ende die mannen inder hoedinge antwoorden Ionathan ende sinen wapendrager, ende seiden. Coemt opwaerts tot ons, so sullen wi v dat dinc wel leeren. Doen sprac Ionathas tot sinen wapendrager. Climt mi na, die HEERE heeftse gegeuen in die handen van Israel.

13

Ende Ionathas clauerde met handen ende voeten daer op, ende zijn wapendrager hem na ^* Doen si nv sagen dat aensicht van Ionathas, doen vielen die sommighe voor Ionathan neder, ende zijn wapendrager doode die andere hem altoos nauolgende.

* ten is nyet int hebr.

14

Also dat den eersten slach die Ionathas ende zijn wapendrager deden, was bi twintich mannen, by nae in een half buender ackers, die een iock ossen in eenen dach plach om te ceren.

15

Ende daer quam een ⁺ verwonderinge) af inden leger opten velde, ende in alle tvolc der hoedinge. Ende die daer gingen roouen, quam ooc ^* die verwonderinge) aen, also dat dat lant in een beroerte quam, ende het is gesciet als ^* een wonderdinc) van God.

+ the. vlucht.

* thebre. dye vlucht

* the. vlucht

16

Ende die poortwachters Saul tot Gabaa Ben Iamin sagen dat, Ende siet, daer is een menichte neder geworpen, ende den hoop scheyde, ende verliep hem herwaert ende derwaert.

17

⁺Saul sprac totten volcke dat bi hem was. Ondersoect ende besiet, wie van ons is wech gegaen, ende doen si ondersochten, siet, doen en was Ionathas ende zijn wapendrager daer niet

+ C

18

Doen sprac Saul tot Achian. Brenghet die arcke Gods herwaerts, want die arcke Gods was tot dier tijt by die kinderen van Israhel.

19

Ende doen Saul noch metten priester sprac doen isser een groot gheruchte op gestaen inder Philistinen leger, ende het wies alleynskens ende luyde claerder. Ende Saul sprac totten priester. Trect uwe handt af.

20

Ende Saul riep, ende alle dat volc dat met hem was, ende quamen totter plaetsen daermen streedt. Ende siet doen ginc elcs zwaert teghen sinen naesten ghekeert. ende daer was een seer groote ⁺ moort gheschiet)

+ th. gerucht

21

Ende ooc die Hebreen die te voren bi die Philistinen geweest waren, ende met hen inden leger opgetrocken waren rontsom, zijn wederom gecomen om te wesen met Israel, die met Saul ende Ionathas waren,

22

ende alle die mannen van Israel die hen opt ge-

[p. q8v]

berchte Ephraim verborghen hadden, doen si hoorden, dat die Philistinen vloden, so streken si achter hen wech, metten haeren hen voegende inden strijdt ^* Ende met Saul waren ontrent thien duysent mannen)

* ten is nyet int hebre

23

ende die HEERE God behielt Israel in dien dage, ende den strijdt duerde tot BethAuen toe.

24

⁺Ende die mannen van Israel quamen in een gheselscap gheuoecht opten seluen daghe, maer Saul beswoer dat volc ende sprack. Vermaledijt si elck die broot etet totten auont toe, tot dat ic my aen mijn vianden wreke. Doen en proefde ooc alle dat volc geen broot

+ D

25

Ende alle dat volc des lants quam in dat wout Daer lach huenich opt velt

26

Ende doen dat volc in dat wout quam, siet doen so vloeyde den huenich, Maer niemant en dede zijn handt tot sinen monde, Want dat volck vreesde den eedt.

27

Maer Ionathas en hadt niet ghehoort doen zijn vader dat volck bezworen hadde, ende stack den hoochsten toppe van zijnder roeden wt, die hi in zijn handt hadde, ende stac met die scharpte inden huenichraet, ende keerde zijn handt tot sinen monde, doen werden zijn ooghen wacker ende verlicht.

28

Doen antwoorde een vanden volcke ende sprack. V vader heeft dat volck besworen ende gheseyt. Vermaledijt si alle man die huyden ^* broot) etet, Maer dat volc was moede ende machteloos geworden,

* th. spijse.

29

Doen sprac Ionathas, Mijn vader heeft dat lant beroert. Siet hoe wacker zijn mijn ooghen gheworden, om dat ic een weynich van dien huenich ghesmaect heb.

30

Hadde dat volc huyden gheten vanden bueten zijnder vianden diet vandt, so waer den slach groter geworden tegen die Philistinen.

31

Si sloeghen die Philistinen op dien dach van Machmas tot Aialon toe.

Ende dat volck wert seer moede.

32

Ende dat volc keerende totten buete, namen schapen, runderen, ende calueren, ende dedense af opter aerden, ende atense metten bloede.

33

Doen vercondichdemen Saul dat, siet dat volc besondicht hem aen den HEERE, dattet bloet etet. Hi sprac. Ghi hebt qualick gedaen, Wentelt nv herwaerts tot my eenen grooten steen,

34

ende Saul sprac meer. Verstroyet v onder dat volc ende segget hen, dat elck sinen osch ende schaep tot mi brenge, ende slaget al hier dat ghijt etet, ende v niet en besondicht aen den HEERE metten bloede eten Doen brocht alle dat volck elck sinen osch, met zijnder hant, daer toe des nachts, ende sloeghent aldaer.

35

Ende Saul timmerde den HEERE eenen outaer. Doen begonste hy eerst den HERE eenen outaer te timmeren. [kolom]

36

⁺Ende Saul sprac. Laet ons aftrecken, den Philistinen na, bider nacht ende beroouense tot dat licht wort, alsoo dat wi niemanden van hen ouer en laten. Si antwoorden. Doet al dat v behaecht.Maer die priester sprack.

Laet ons herwaerts tot god genaken.

+ F

37

Ende Saul vraechde God. Sal ic af treden den Philistinen na, om te veruolghen? ende suldise in Israels handen gheuen? Maer hi en antwoorde hem in dier tijt niet.

38

Doen sprac Saul. Laet alle die scherpe hoecken des volcs herwaert comen ende onderuindt ende siet, aen welcken dese sonde si tot deser tijt.

39

Want also warachtelijck als God leeft, die salichmaker van Israhel, ende al waerse aen minen sone Ionathan, so sal hy steruen. Ende niemant en seyde daer teghens wt alle den volcke.

40

Ende hi sprac tot alle Israel. Sijt ghi op ghene side, Ic ende mijn sone Ionathas sullen op dese side zijn, Dat volc sprack tot Saul. Doet dat v goet duncket voor uwen ooghen

41

Ende Saul sprac totten HERE den Godt van Israel, ⁺ HEERE God van Israel gheuet rechte ordeel ^* wat die sake is waeromme dat ghi uwen knechte huyden niet gheantwoort en hebt. Is dese sonde in mi, oft in minen sone Ionathas, gheeft verthooninghe, oft is dese boosheyt in v volc geeft heylicheit). Doen wert Ionathas ende Saul geraect. Maer dat volc ghinck vry wt.

+ Iosue. vij.c

* ten is nyet int hebr

42

Saul sprac. Worpt dat lot ouer my ende minen sone Ionathas. Doen wert Ionathas geraect

43

Ende Saul sprac tot Ionathas. Segghet my wat hebdi ghedaen? Ionathas seyde hem ende sprac, Ic hebbe een weynich huenichs ghesmaect, metter roeden die ic in mijn hant hadde, ende siet ic moet daerom steruen.

44

⁺Doen sprac Saul. God doe mi dit ende dat daer toe. Ionathas ghi sult die doot steruen

+ G

45

Maer dat volc sprac tot Saul. Soude Ionathas steruen die in desen nacht so groote salicheyt in Israel gedaen heeft? dat is onrecht so warachtelijck als God leeft, daer en sal gheen haer van sinen hoofde opter aerden vallen, want met Gode heeft hi op dese tijt ghewrocht. Alsoo verloste dat volck Ionathas, dat hi niet steruen en moeste.

46

Doen troc Saul wederomme ende en veruolchde die Philistinen niet. Ende die Philistinen trocken op haerder plaetsen.

47

Maer doen Saul in dat rijcke ouer Israel gheuesticht was, streedt hi rontsomme, teghen alle zijn vianden, teghen die Moabiten, tegen die kinderen Ammon, teghen die Edomiten, teghen die Coninghen Zoba, tegen die Philistinen, ende werwaerts hi hem keer-

[p. r1r]

de, daer wan hijt

48

ende maecte een heyr, ende sloech die Amalekiten, ende verloste Israhel vander hant alder haerder verderueren.

49

Saul hadde sonen, Ionathan, Ieswi, Malchisua, ende sine twee dochteren hieten also, dye eerste gheborene Merob, ende die ioncste Michal.

50

Ende Sauls wijf hiet Achionam, een dochter Achimaaz, ende zijn velt hooftman hiet Abner, een sone Ner, Sauls broeders sone.

51

Cis was Sauls vader, Ner Abners vader, was een sone Abiel.

52

Daer was eenen crachtigen strijt tegen dye Philistinen, also langhe als Saul leefde. Ende waer Saul eenen rustighen rasschen man sach, die bequaem was ten strijde, dien nam hi tot hem.

§ Hoe geboden was dat Saul Amalech te niet soude doen ende hoe hi dat ouertrede, want hi spaerde den coninck Agag, ende die beste cudden.