Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel III. De provincie Zuidholland

Valkenburg.

Hier opgedolven romeinsche munten worden in het R.K. gymnasium te Katwijk bewaard, Romeinsche scherven

[p. 373]

in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden. Verder is hier gevonden een steenen vloer van grauwakken en cement.

Op den weg naar Haagsche Schouw, een hardsteenen grenspaal (XVII d) met wapen van Wassenaar.

De thans ned. herv. kerk, gebouwd op een terp, is belangrijk verbouwd in 1844. Reeds in 866 wordt een kerk vermeld, waaraan in 1241 een commanderij der Balije van Utrecht werd verbonden; in 1378 tot kapel verlaagd, doch in 1424 weder tot parochiekerk verheven. Twee recht gesloten en vlak afgedekte schepen, het zuidelijke door schuine muren verbonden met den toren, het noordelijke vermoedelijk uit 1844. De travee aan de torenzijde heeft nog het oude spitsboogvormige houten gewelf (XVI a). Ingang met deur, Lodewijk XIV. De toren vervangt een in 1665 afgebranden romaanschen toren en bestaat uit een steenen voet, waarop een vierkant houten torentje met open koepel en vierkante spits. De kerk bezit:

Preekstoel (XVII d).

Koperen arm (± 1700) voor het doopbekken.

De klok is verkocht naar Delft.

Aan de herberg Het Wapen van Valkenburg, ankers (XVII).

Hiertegenover een smidse: rechts een gewijzigde trapgevel, met 1638 onder den top; links een rechte kroonlijst.

In een huisje aan den weg naar Leiden, een deur, Lodewijk XV.

De boerderij Sonnevelt, ter plaatse van het vroeger slot van dien naam, bevat een tegeltableau (XVIII B): gezicht bij Leiden.

Ter plaatse van het vroegere slot Torenvliet, een boerderij, waarin een aldaar gevonden steen met wapen (1622) gemetseld is.