Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel III. De provincie Zuidholland


Maasdam. St. Antoniepolder. De ned. herv. kerk (H. Antonius) is, wat schip en choor betreft, XV d; de zuidermuur is grootendeels gerestau-
[pagina 243]
reerd. De niet in het midden staande toren (XIV B) vertoont sporen van twee oudere kerkdaken. Baksteenbouw, van buiten (behalve de zuidermuur) gepleisterd; het eenbeukige schip en het driezijdig gesloten choor, gedekt door houten tongewelven (in het choor rosetten). Tegen den zuidwand van het choor een consistoriekamer (XIX). Buiten in den oostmuur van het choor, onder het venster, een nis, gedekt door een rondboogfries van drie boogjes. De kerk bezit: Preekstoel (1614). Koperen armluchter (XVIII), voor lezenaarstandaard ingericht. Klok, in 1436 gegoten door Gheryt Butendiic. Oud uurwerk.
Cillaarshoek. De ned. herv. kerk vervangt eene in 1838 afgebroken kerk van 1615 en heeft nog de schinkels met rosetten van het gewelf dezer laatste. Zij bezit: Drie kroontjes (XVIII). Zerken van 1581, 1633 en 1690. Klok met wapen en verdere reliefversiering, gegoten in 1388.
Maasdam. Van de oude, thans verdwenen kerk (gesticht 1427, vergroot 1666, toren in XVIIle eeuw afgebroken) heeft de moderne ned. herv. kerk (1871) nog één travee en den westmuur (XVIII) over. De kerk bezit: Twee koperen lezenaars (XVIII c). Twee gegraveerde bekers, gemerkt 1650 en 1653. Klok, in 1826 gegoten door Petit en Fritsen. Uurwerk (XVIII).