Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel III. De provincie Zuidholland

Heukelom.

Heukelom.

Aan den zuidwestkant overblijfselen der ommuring.

[p. 171]

Het raadhuis heeft een geheel gemoderniseerden gevel met wapensteen. In den zijgevel ankers (XVII a). Het bevat een schilderij (XVII): ruiterkamp, in den trant van J. van Huchtenburgh, en een gegraveerd zilveren beker (1780).

De ned. herv. kerk (H. Maagd), is in 1699 gedeeltelijk verbouwd, in 1728 herbouwd en in 1886 hersteld. De toren is in 1829 afgebroken. Van de oude kerk (XV A) staan het 5/10 gesloten choor en het dwarspand, beide van groote baksteenen, waartegen ten westen een lagere, 5/10 gesloten aanbouw (1728), waarop torentje. Inwendig geheel gemoderniseerd. De kerk bezit:

Fragment van een hardsteenen doopvont (XIV).

Preekstoel (XVII B).

Heerenbank (± 1700).

Een groote en twee kleine koperen kronen (XVII).

Koperen voorlezerslezenaar (XVII).

Grafzerk (1616).

Orgel (1779) door Gideon Thomas Bots.

Twee zilveren avondmaalbekers (1689) en twee tinnen blaadjes, Lodewijk XV.

Klok, gegoten te Mechelen in 1518 door Pieter Waghenens.

Uurwerk (1791).

Het huis A 138 heeft een gevel (XVII a) met gevelsteen en ankers.

In het huis A 120, gevelsteen (XVI B).

Huis met jaartalankers (1726).

Ten oosten der stad, het kasteel Heukelom: toren (herbouwd na verwoesting in 1353) van groote baksteen met latere bekroning (1734) en twee aangebouwde vleugels (1734). Hekposten met leeuwen en gesmeed ijzeren hek (1739), ophaalbrug.

Spijk.

De ned. herv. kerk, hersteld in 1838, is een baksteen-

[p. 172]

bouw, bestaande uit een 3/8 gesloten choor (XIV), een driebeulig schip (XV c) en eenen westtoren met gedichte toegangen in noord- en zuidwand en latere spits, afgewaaid in 1912. De zijbeukwanden bestaan uit een rij geveltjes. Inwendig: zuilen en houten tongewelven, open kappen in de zijbeuken. De kerk bezit:

Eenige zerken (o.a van 1633 en 1747).

Avondmaalzilver (± 1725) met gegraveerde wapens: twee bekers, twee borden, twee ovale schotels en twee bussen.

Klok, gegoten in 1618 door Hendricus Meurs.

Huis (1760) met wapensteen (1760).

Boerderij met oude ankers (XVIII).