Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel III. De provincie Zuidholland

Dirksland.

Aan een sluis aan den weg naar Sommelsdijk: verminkte wapensteen (1709) en aan het naastbijgelegen brugje stichtingssteen (1731).

Aan de schutsluis van Dirksland twee opschriftsteenen (1790).

[p. 42]

Het Raadhuis bevat een allegorisch schoorsteenstuk (XVIII d).

De ned. herv. kerk (H. Joannes de Dooper of H. Catharina) is een baksteenbouw (XV d), bestaande uit een driebeukig schip (de vensters vergroot in 1836) met 5/10 gesloten choor, beide met houten tonwelven gedekt, en eenen westtoren met kruisgewelf en gevangenhokken (blijkens opschrift, de eerste steen gelegd in 1483. Spits verbrand in 1836). Aangebouwd portaal, Lodewijk XV. Een gewelfschildering: Christus en de 12 Apostelen, is in 1866 verwijderd. De kerk bezit:

Eenvoudigen preekstoel met koperen dubbelkandelaar en lezenaar, koperen armen voor doopbekken en deksel, voorlezerslezenaar en twee kandelaars (alles XVIII).

Drie koperen kronen (1776).

Orgel (XVIII B) met beelden (1803-1805).

Memoriesteen (± 1718).

Zerken (1618, 1682, XVII B).

Tekstbord (XVII B).

Zilveren doopbekken (1815) en eenig avondmaaltin.

Klok, gegoten in 1668 door Pieter Oostens te Rotterdam.

Aan het kerkhof: Hardsteenen hekposten (1790).

Voorstraat hoek Dijk, gevel met voorgekraagde verdieping (XVII A).

Voorts hebben zeventiende-eeuwsche gevels, enkele in gele en roode steen, de huizen, genummerd: 13, 36, 113, 195, 273, 275, 313, 324-326 en 334.

Tuitgevels, sommige versierd met in bergsteen gehouwen voluten en frontons, hebben de huizen, genummerd: 5 (1674), 6, 13, 18, 22, 24, 164, 197 (alle XVIII a).

Gevelsteenen komen voor aan de huizen, genummerd: 335, (1617) en 249 (1618); versierde ankers aan verschillende der reeds genoemde huizen en aan die, genummerd: 15 (XVI d, inwendig laat-gothische balksleutel), 41, 88, 106, 158,

[p. 43]

250 (alle XVII) en 9 en 10 (XVIII). Jaartalankers aan de huizen: 17 (1676) en 211 (1837).

Het huis Nr. 13 heeft eene deur, Lodewijk XIV.

Molen met stichtingssteen (1704).

Aan den weg naar Meliszand: de boerderij Akkerleven, met voorgevel (XVII A) en hekposten (1786); bij de boerderij Dijkdreef, hardsteenen hekposten (1797) en bij een andere boerderij, hek (1806).