Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel VI. De provincie Zeeland

[p. 209]

Renesse.

Het slot moermond, gebouwd ± 1200, herbouwd ± 1400 en 1513, hersteld 1612, bestaat uit een vierkant baksteenen gebouw met zware muren en latere aanbouwen (XVI a). Gerestaureerd in 1751 en in 1911 door den architect J. Hoogenboom.

Van den ouden traptoren zijn de fundamenten teruggevonden.

Het slot ligt in een onregelmatigen, door een gracht omgeven gerekten veelhoek.

Oudste deel ± 1400. Trapgevel en zijgevel met boogfries en kanteelen met twee spietorens (gerestaureerd).

Traptoren (XVI a en XVII a), vierkant, overgaand in achtkant, onder de achtkante spits uitgekraagd en versierd met korfboogjes met metselmozaïek, rustende op kopjes.

Toegangspoort (1613) tot den toren, baksteen met zandsteenen banden, fries met jaartal, wapenspreuk en driehoekig fronton met wapen. (Zuydtland-Tacquet?)

Twee zijgevels (XVII a), een met blindarcaden en een met drielobbigen boog en toppilaster, waarop latere bekroning (XVIII).

Inwendig: schoorsteenwang (± 1550) in den vleugel, achter een gestucte schoorsteen met obelisk en wapens van Jan van Pelsen (?) en Catharina Maria Isebree (XVIII B). Gegoten ijzeren haard (1687).

In het oudste deel, eene schouw met opengewerkte korf en gothisch basement (1513). De (verdwenen) latei met inschrift en jaartal is afgebeeld op eene teekening in de verzameling van het Zeeuwsch Genootschap te Middelburg. Gothische slotplaat.

Collectie familiewapens enz., uit de kerk te Renesse. Grafborden (1766 en 1788).

Inrijpoort (XVII a) met moderne leeuwen.

In den grond bij Moermond een fragment van een achtkant steenen doopbekken (XV).

[p. 210]

d. Vuurtoren (1848) afgebroken 1917; steen met opschrift in particulier bezit te Zierikzee.

e. De ned. herv. kerk (H. Jacobus), op een kerkbrink gelegen, is een baksteenen gebouw, bestaande uit een schip (1506) en een westtoren.

Schip van zes traveeën met zandsteenen hoekblokken in de beeren; deur in de tweede travee, waarboven: I.W.; gedichte deur in de zuidzijde. Het schip is overdekt door een houten tongewelf, waarboven nog het oude gewelf met zichtbare spanten en geprofileerde ribben behouden is. Op het dak van het schip steenen vorsten. Van het verdwenen koor is de koorboog zichtbaar.

In den westmuur van den toren een steentje met stichtingsjaar (1506); gedichte nisjes boven de torendeur en de noorddeur.

In den zuidmuur en den zuidelijken westmuur figuren van verglaasde steen. De kerk bezit:

IJzeren lezenaar met twee wapens (XVIII A).

Heerenbank (XVIII c).

Twee gegraveerde zilveren bekers (XVII d). Keur: Zierikzee.

Kleinen gegraveerden zilveren beker (XVII a). Keur: Zierikzee en een beker (1689). Keur: Breda.

Twee zilveren schotels met opschrift (1754). Keur: Middelburg.

Twee tinnen schotels (XVIII).

Zerk van roode steen in trapeziumvorm, ws. afkomstig van eene sarcophaag, versierd met Romaansch lijnwerk, met opschrift (1510).

Twee koperen kroontjes (± 1700).

Klok, in 1458 gegoten door Peter van Dormer? Op den klokstoel: 1838.

IJzeren kist met schabel (beschilderd, XVII B).

g. 1. B 1. Huis Grol. IJzeren inrijhek (XVIII c).

2. A 5. Gesneden deurkalf (1693).

[p. 211]

3. A 90. Trapgevel (XVII b) met overhoekschen top, termijntogen en ankers.

4. A 1. Steentje (1785).

5. A 77. Jaarankers (1658).