Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel VI. De provincie Zeeland

Groede.

e. 1. De ned. herv. kerk is een baksteenen gebouw (midden XV, deels herbouwd 1632-1634). Schip met drie beuken, vijf traveeën lang en met 3/8-sluiting van den middelsten beuk en rechte sluiting der zijbeuken.

De kerk is, behalve den toren, van buiten geheel gepleisterd en de vensters zijn vernieuwd. Toren (midden-XV), met twee geledingen, beneden vierkant met spitsboog en twee spitsboognissen, tweede geleding achtkant met galmgaten en onder het achtkant een boogfries. Houten achtkante spits (XVII A) met windwijzer. Steenen gewelf in den toren en traptoren in den Z.-W.-hoek. Beeren op de hoeken. Naast den toren een steen (± 1752). Inwendig: de zuidbeuk, 1618-1808 gebezigd tot Fransche kerk en ± 1685 afgesloten, is thans bergplaats; het oostelijk deel is tot consistorie ingericht. De preekkerk wordt gevormd door het schip en den noordbeuk, welke gescheiden zijn door spitsbogen op kolommen met achtkante kapiteelen. Vlak plafond (1868). De kerk bezit:

Eikenhouten preekstoel (1794) met koperen lezenaar, dubbellicht en zandlooperhouder.

Zes blakers (XVIII d).

Doophek (1794).

Twee banken met wapen van Cats (XVIII d).

Zerk met twee wapens (1678).

[p. 60]

Fragment van eene gegraveerde zerk (XVI).

Twee koperen kronen, tweemaal acht-lichts met schildjes (XVIII b).

Vier psalmborden (1794), waarvan twee aan den preekstoel, en een (midden XVIII).

Klok, in 1742 gegoten door Ciprianus Crans Jansz. te Amsterdam.

Slotplaat aan den toren (XVII).

Eikenhouten tafel (XVII).

2. De luthersche kerk, A 12, eene onbelangrijke zaalkerk, bezit:

Eikenhouten preekstoel (± 1800), geverfd.

Twee koperen lezenaars, aan den preekstoel en voor den voorlezer (midden-XVIII).

Twee koperen kronen, zes-lichts (XVIII B).

Verguld zilveren avondmaalsbeker met deksel (1744).

Zilveren broodschaal op voet, geschenk van Diederick Garlach en Johanna van der Aa (1744).

Tinnen doopschaal (XVIII).

Vóór de kerk twee stoeppalen XVII B.

3. De r.k. kerk, een modern gebouw, bezit:

Verguld zilveren ciborie met opgelegd ornament (XVIII B).

Gedreven zilveren godslamp met caryatiden Lod. XV (midden-XVIII).

g. I. Molenstraat A 36. Trapgevel met overhoekschen toppilaster (1683).

2. Markt A 266. Eenvoudige gevel met togen (XVII d).

3. Drie stoeppalen (XVIII A) voor nos. 148-150.

Houten standaardmolen (XVII; op een balk het jaartal 1655)

[p. 61]

Steenen molen met steen: Wapen van Zeeland (XVIII c).

Buiten het dorp de Cats hoeve W 164. Tuitgevel met overhoekschen toppilaster (1614). Steen met jaartal, twee fraaie sierankers en vijf staafankers.