Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel II. De provincie Drente

Rolde.

a. Voorhistorische, Germaansche enz. monumenten.

Drie hunebedden:

1.	Een te Balloo, aan het einde van den esch van Balloo.
2.	Twee bij elkander bij het kerkdorp in den esch van Rolde.

[p. 32]

Een germaansch kamp bevindt zich bij Rolde, een schans met landweren ten N. van Balloo, grafheuvels bij Balloo.

Kuilen vindt men te Rolde, voorts de baller kuil, ten W. van Rolde, waarin de Wijsheid van den Lande samenkwam om recht te spreken, en de groller kuil, waarin in 1681 de laatste landdagsvergadering in het Grollerhout gehouden werd.

Voorwerpen, gevonden in of bij Andersche Groenstukken, Balloo*, Duurser Stukken, Grolloo, Kamps en Nijlande, zijn in de musea te Assen en te Leiden.

Rolde.

Ned. herv. kerk. Het choor was 1624 zeer vervallen; de kerk leed 1672 zeer van de Munsterschen. Herstellingen in 1644, 1660, 1747 en 1890. De kerk, van baksteen, heeft eenbeukig schip (XIV c); choor (XIV d) gesloten met vijf zijden van een tienhoek. De toren (XIV a), eigendom der burgerlijke gemeente, is in 1885 met rijkssubsidie hersteld. De kerk bevat:

Eiken preekstoel (1677).

Orgel, vergroot door Van Oeckelen en Zoon, ingewijd 28 November 1847.

Offerblok, hout met ijzeren beslag (XVII d).

Grafzerken (XVII).

Twee zilveren avondmaalsbekers (1649 en 1818).

Klok door Henrick Wegewaert (1619).

Schoonloo.

Koperen gedreven doopschotel (XVI), afkomstig uit een huis te Schoonloo, met driemaal op den rand ‘Hilf uns’, in museum te Assen.