Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel X. De provincie Noord-Brabant

Velp.

a. In 1854 moeten in deze gemeente een zilveren en een bronzen munt van Hadrianus gevonden zijn.

e. 1. De r.k. kerk (H. Vincentius), in 1674 verbrand, sedert hersteld en vergroot, is een gebouw van baksteen, bestaande uit een schip (XVII d) van drie gewelfvakken, met driezijdige koorsluiting (XV), ten N. waarvan een aanbouw (XVIII); een aan de noordzijde aangebouwden zij beuk; en een baksteenen toren (beneden XIII B?, XVII en later gewijzigd), breed als het schip, van twee geledingen, waarvan de bovenste dichtgemetselde rondboogvensters en hierboven dubbele, halfrond getoogde galmgaten heeft. Ingesnoerde spits. Spitsbogige westingang. Torendeur (XVIII B). De kerk bezit:

Houten altaar (XVIII B).

[p. 346]

Houten preekstoel (XVIII B).

Eiken banken (1768).

Vier houten beeldjes op voet (± 1800).

Koperen kaarsenkroontje (± 1600) met vernieuwde blakers.

Gedreven zilveren monstrans (1662, door Jelis Ver heyden te Nijmegen), gedeeltelijk verguld, met figuren.

Twee klokken, o.s. in 1675 door Peter van Trier en Steven Rutgers, en in 1699 door Johan Fremy gegoten.

2. Het capucijnenklooster ‘Emmaus’, gesticht in 1645, sedert dien meermalen uitgebreid, is gebouwd van baksteen en heeft een eenschepige kapel, gesticht in 1732, gedekt door een vlak tongewelf, waarin het jaartal 1846. In den westgevel een ‘salvegarde’: wapen van Karel Filips van de Palts-Neuburg met het jaartal 1663 en hierboven een nis met omlijsting en fronton van bergsteen (XVII B), waarin een Moeder Gods van steen (± 1700). In den topgevel een jaarsteen: 1733. Het klooster bezit:

Houten hoofdaltaar (XVII B) met draaiend tabernakel (met figuren) en schilderij op doek: H. Familie, H. Johannes, H. Elizabeth.

Twee houten zijaltaren (XVII B), met schilderij op doek: H. Antonius en H. Franciscus.

Houten preekstoel (XVII B). Grafzerk (1724).

Eiken Madonnabeeld (XVII) in houten nis.

Houten Madonnabeeld (± 1700); vier (geverfde) houten beelden (XIX A). Eenige houten beeldjes (XVIII) in een zandsteenen nis (XVII B) boven den doorgang naar het klooster.

Twee bergsteenen reliefs (XVI c): kruisiging en geeseling.

Beschilderden vleugel van een veelluik (XVIIa) Christusfiguur (in grisaille) aan de buitenzijde, heiligen

[p. 347]

aan de binnenzijde; anderen beschilderden vleugel, (gedagteekend 1616): H. Antonius abt (in grisaille) aan de buitenzijde en kruisiging met heiligen en donateurs aan de binnenzijde.

Verschillende schilderijen in de spreekkamer, waaronder een graflegging (XVIc, paneel); ook in den refter, waaronder een kardinaalsportret (XVIb).

Schilderij (XVII A): Goede herder, op een tabernakeldeurtje.

Twee velums met goudborduursel (XVIIIa) op latere stof.

Gesneden eiken kist (XVII); gesneden eiken kist (XVIIa), waarvan de zijstijlen tevens pooten; eiken kast (XVIIc) op bolpooten, met dubbele deuren, waarin getoogde paneelen en gesneden ornament.

In de kapel: verschillende, meest afgesleten, zerken, o.a. een (1724) van Everdina Jacoba Wilhelmina, vorstin van Anholt Berenburg, gravin van Weede, en een zestal priesterzerken (XVIII B). Ook eenige wapenborden, o.a. voor den gouverneur van Maastricht, Claude Tserclaes, graaf van Tilly († 1723) en zijn vrouw († 1743), voor Willem de Raet († 1736) en zijn vrouw († 1753), voor Johan Fr. van Scherpenzeel († 1734) en zijn vrouw († 1752), een voor Jac. A. Borret († 1768) en zijn vrouw († 1773).