Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel X. De provincie Noord-Brabant

Raamsdonk.

Raamsdonk.

d. Het raadhuis (± 1760-1780) is een rechthoekig baksteenen gebouw met een bordes en een open torentje op het midden van het wolfdak; de treden en balustrade

[p. 297]

der stoep, alsook de omlijstingen der vensters en der deur, deze bekroond door een gebogen fronton, waarop een door wapenschilden geflankeerd Justitia-beeld, zijn van hardsteen. In het torentje een klok, gegoten door Petit en Fritsen, zonder jaartal.

In het raadhuis worden bewaard een eiken bolpoottafel en een ijzeren kist, beschilderd met bloemen en landschappen (beide XVIII).

e 1. De ned. herv. kerk (H. Bavo), na brand in 1716 in den tegenwoordigen toestand gebracht, ± 1872 opnieuw door brand geteisterd, bestaat uit een, vier traveeën diep, schip (± 1500) van drie beuken onder een zadeldak; een dwarspand (XVc); een driezijdig gesloten, drie traveeën diep, koor (XVc) en een toren (± 1300, hersteld in 1927-1930 door den architect Suyling); te weerszijden van den toren en tegen den zuidvleugel van het dwarspand moderne aanbouwsels. Het schip, welks zijbeuken gedeeltelijk langs den toren zijn doorgetrokken, heeft eenvoudige, tweemaal versneden beeren met zandsteenen kantblokjes en afdekkingen; in de travee vóór het dwarspand aan de noordzijde een venster met zandsteenen middenstijl en laat maaswerk en in de travee ernaast aan de zuidzijde een ingang met een hardsteenen omlijsting (XVIIIc). De noordervleugel van het dwarspand (de zuidzijde is gemoderniseerd) en het koor hebben rijkversneden beeren, versierd met spaarnissen met zandsteenen maaswerk, kantblokjes en pinakels, en vensters met eveneens door zandsteenblokken verlevendigde hol-geprofileerde neggen. In de meest westelijke koortravee aan de zuidzijde een dichtgemetseld geprofileerd korfboogoortje met uitgekraagde zandsteenen deklijst, waarboven een nisje; in de meest oostelijke aan de noordzijde een moderne ingang. De zonder steunbeeren, met vierkanten traptoren aan de

[p. 298]

zuidoostzijde, vlakopgaande toren bestaat thans uit vier door waterlijsten gescheiden geledingen, daar de vijfde (latere) in 1924 is gesloopt, waarna de toren bij de restauratie een lage vierzijdige afdekking heeft gekregen. De benedenste geleding heeft een hardsteenen ingangspoort (XVIIIc), de tweede en derde spitsbogige spaarvelden met baksteenen neuzen, de vierde telkens twee kleine korfbogige galmgaten. In den traptoren een gemetselde wenteltrap. Inwendig worden hoofd- en zijbeuken van het met latere stucgewelven gedekte schip gescheiden door ronde zuilen op achtkante voetstukken en met ronde lijstkapiteelen; het als bergplaats in gebruik zijnde koor heeft een moderne open kap.

Aan de buitenzijde van het koor een steen, behoorende bij een grafkelder, met wapen en opschrift: 1726. De kerk bezit:

Gegoten koperen doopbekken- en lezenaarhouders (XVIII A).

Avondmaalszilver: vier bekers (1830), een groote en twee kleine broodschotels (1828).

Op het kerkhof een grafzerk (1620). In de afrastering twee hardsteenen hekpalen (XVIII B).

2. De moderne r.k. kerk (H. Bavo) bezit:

Verguld koperen monstrans (XVIIc) met Korinthische zuiltjes, vleugelstukken met engeltjes en een torentje, waarin madonna.

Gedreven koperen bolkroontje, tweemaal zes-lichts, met opschrift: Adriana van Son 1792.

Dergelijk koperen kroontje (XIXa), tweemaal zes-lichts.

g 1. A 103. Boven het middenvenster: ‘pastorie van Raamsdonck’, boven de deur een wapen en: 1730.

2. A 106. Boven de deur: ‘Fransch- en Nederduitsch schoolhuis van Raamsdonck, 1787’; thans woning.

3. B 56. Oude boerderij met jaarankers: 1657.

[p. 299]

Raamsdonkveer.

c. De moderne r.k. kerk (O.L.Vr. Hemelvaart) bezit:

Gegoten koperen bolkroon (XVII) met balusterstam, tweemaal acht-lichts.