Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel X. De provincie Noord-Brabant

Hoeven.

d 1. Het raadhuis is een eenvoudig rechthoekig gebouw (XIX A) met houten deuromlijsting en kroonlijst, en een koepeltje met klok op het dak.

2. Voormalig posthuis, zie g 3.

e 1. De voormalige r.k. kerk (H. Johannes de Dooper), gebouwd ± 1500, van 1648-1820 in gebruik bij de Hervormden, in 1821 van een nieuw schip voorzien, in 1884 onoordeelkundig hersteld, bestaat uit een driebeukig schip in Waterstaatsstijl (voor afbraak bestemd), een dwarspand en een koor met 3/8-sluiting, welke beide laatste (± 1500) zijn opgetrokken van baksteen met natuursteenen banden en vensteromlijstingen en eenen toren (± 1500, hersteld in 1701, 1750 en 1884). Koor en transept vertoonen tweemaal versneden steun-

[p. 221]

beeren met pinakels; de benedenste overhoeks geplaatst, de bovenste vlak. Daklijsten, vensters met traceeringen en de beide topgevels van het transept, in den zuidelijken van welke een nis, zijn geheel vernieuwd. In de meest westelijke travée van den noorder koormuur een dichtgemetseld poortje.

De toren heeft zware steunbeeren en bestaat uit twee geledingen, in de bovenste van welke twee galmgaten in elke zijde. Ingesnoerde achtkante spits. Nieuwe vensteropeningen in de torenmuren. In een der steunbeeren een steen met opschrift aangaande de herstelling in 1701.

Inwendig zijn de westelijke kruisingspijlers en de correspondeerende halve-zuilen op de hoeken van transept en koor grootendeels oorspronkelijk; verder alle muurzuilen en gewelven modern.

De kerk bezit:

Eiken hangkastje (XVII) in de doopkapel.

Afgesleten zerk (XVI A?) met sporen van een relief-figuur en symbolen der Evangelisten, in het portaal naast den toren.

Twee schilderstukken (XVIII), voorstellende den doop in den Jordaan en Christus met den apostel Thomas.

Zwaar beschadigden koperen kandelaar (XVI).

In het torentje op de kruising een klok, gegoten in 1781 door J.J. Huaert te Antwerpen.

2. De ned. herv. kerk is een onbeteekenend zaalgebouwtje (1817). De kerk bezit:

Twee gladde zilveren Avondmaalsbekers, tinnen kan en schotel (XVIII), bewaard in de Ned. Herv. pastorie te Oudenbosch.

f. In het groot-seminarie ‘Bovendonk’ zijn de volgende oude voorwerpen aanwezig Ivoren corpus (XVIIb), op modern houten kruis.

[p. 222]

Schilderijen: de H. Maagd met het kind (copie naar van Dyck, doek), de H. Maagd met het kind en Johannes de Dooper (XVII B?, doek), een bisschop van Antwerpen (XVII, doek), bisschop de Nelis van Antwerpen (XVIIId, doek), kardinaal Frankenberg (XVIIId, doek, tweemaal), vier portretten van geestelijken (XIX A, doek).

Verguld zilveren kelk (met opschrift 1839), zilveren blad met twee zilveren ampullen (XIX A).

Koorkap en dalmatiek (XVIII) van zijde, gebloemd op wit damasten grond.

Twee kelkvelums en twee stola's (XVIII) van zijde, bont gebloemd op witten grond.

Een verzameling handschriften, incunabelen en postincunabelen.

g 1. Achter het koor der voormalige R.K. kerk een eenvoudig boerenhuis, in welks gewijzigden topgevel jaarankers: 1640.

2. Dorpsstraat A 114. Herberg ‘het Hooghuis’, een rechthoekig baksteenen gebouw (XVII B) met rechte kroonlijst. Ingang met natuursteenen boogomlijsting en opschrift: 1688.

3. Dorpsstraat A 15a. Ingangsdeur met zijvensters in één kozijnwerk. Boven de deur een steen met opschrift en: 1716.

4. Aan den Bosschendijk het voormalig Posthuis, een rechthoekig baksteenen gebouw (XVII) met zandsteenen boogingang in z.g. Rubensstijl.

5. Even ten noorden van het dorp een open standaardmolen.