Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel X. De provincie Noord-Brabant

Eindhoven.

a. In een akker te Strijp zijn een aantal jaren geleden behalve Romeinsche scherven Romeinsche munten (IId-IIIa) gevonden; ook te Eindhoven zijn XIX A Romeinsche munten aangetroffen, waarvan een in het museum van het Provinciaal Genootschap te 's Hertogenbosch.

Blaarthem.

h. Bij den weg naar Veldhoven, ter plaatse van het voormalig kasteel van eyck een zerk voor jhr. Rodolf van Eyck († 1580), heer van Blaarthem en zijn vrouw Heylwich van Berckel († 1590).

Eindhoven.

e 1. De r.k. kerk van de h. catharina bezit:

Gepolychromeerd houten beeldje (XVI), van O.L. Vrouw en Calvariegroep (XVI?).

Zilveren stralenmonstrans (XVII A, Brusselsche keur). Verguld zilveren kelk (XVIII, Maastrichtsche keur). Zilveren blad (± 1700, Leuvensche keur) en zilveren collecteschaaltje (± 1700, Maastrichtsche keur) met graveerwerk.

Twee stel Misgewaden (XVIII) o.s. omvattende kazuifel, dalmatiek, koorkap en velum, en kazuifel met twee dalmatieken.

Negen gegoten koperen kandelaars (XVII).

2. De Roosten. De r.k. kerk van den h. gerardus majella bezit een sierlijk gesneden eiken preekstoel (XVIIIc).

[p. 100]

3. Philipsdorp. De r.k. kerk van den h. antonius van padua bezit een klok in 1472 gegoten door Jan Zeelstman, afkomstig uit het klokkenhuis te Strijp.

4. Het augustijnenklooster ‘mariënhage’, op de plaats van het voormalig klooster (oorspr. kasteel) van dien naam, bevat nog een vleugel van den ouden bouw (XV, hersteld in 1628 en 1632, blijkens ankers in den voor- en den zijgevel). Het bezit een aantal schilderijen (hoofdzakelijk XVIII en XIX A) o.a. een portret van een Windesheimer (1610, paneel), en twee doeken (door Jan Horemans): de vlucht naar Egypte en Anna met Maria. Voorts een rijk gedreven verguld-zilveren monstrans (XVII A), afkomstig uit Amsterdam.

g 1-2. Vrijstraat 46, in -en uitgezwenkte topgevel (XVIII); Rechte straat 41-43, gepleisterde puntgevel (1657, blijkens ankers).

3-4. Details: Rechte Straat 11, zijgevel met trappen (XVII A); Stratumseind 30, kroonlijst (XVIIId).

h. Verzameling dr. A.F. Philips: Schilderijen van Hollandsche school, voorwerpen van kerkelijke kunst, enz.

Gestel.

e. De r.k. kerk van den h. lambertus bezit:

Houten medaillonportretten (van een vroegeren preekof biechtstoel?): Christus en H. Petrus; houten kruisbeeldje (alle XIX A).

Gegoten koperen bolkroon (XVII), tweemaal achtlichts.

Verguld zilveren kelk (XIX A, Antwerpsch werk).

Twee gegoten koperen kandelaars (± 1500) met schijfvormigen voet en platte knoopen, twee gegoten balustervormige (XVII A), twee geslagene (XVIII) en vier (XIX A) van geel en rood koper.

Kazuifel en koorkap (XVIII, Antwerpsch werk).

[p. 101]

Twee klokken, waarvan een in 1628 gegoten door Peeter de Clerck en een in 1801 door Henricus Petit.

Op het kerkhof twee zerken: voor Peter Roefs († 1508) en zijn vrouw Iken († 1532) en voor Henrick van Asperen († 1616).

g. Overdekte waterradmolen.

Stratum.

e. De r.k. kerk van den h. georgius bezit:

Houten kruisbeeld (XV B) met nieuwe polychromie.

Klok, in 1508 door Willem en Jaspar Moer gegoten.

Strijp.

e. De moderne r.k. kerk van den h. trudo bezit:

Zandsteenen epitaaf (XVI) met voorstelling der beweening in pilasteromlijsting met fronton, thans (in verweerden toestand) in den gevel der kerk.

Houten kruisbeeld (± 1500).

Schilderij (± 1700, copie naar van Dijck, doek) met voorstelling der beweening.

Zilveren ciborie (XVIII A).

Koperen lavabo (XV).

Eenige gegoten koperen driepootkandelaars (XVIIa) en acht geslagene (XIXa) van rood en geel koper.

Vóór de kerk een houten klokkenhuis (± 1800) op steenen onderbouw. Hierin een klok (‘Trudo’), in 1436 gegoten en een angelusklokje uit 1460. Zie ook blz. 100, e 3, onder Philipsdorp.

Tongelre.

e. De r.k. kerk van den h. martinus bezit:

Twee eiken biechtstoelen (XVIII en XIX A).

Houten kruisbeeld (XV).

[p. 102]

Gepolychromeerd houten beeld (± 1560) van St. Maarten te paard in de kleedij van een Spaansch krijgsknecht (de bedelaar ontbreekt).

Vier gegoten koperen kandelaars (± 1700).

Twee klokken, waarvan een in 1467 gegoten door Gobbel Moer en een in 1752 door Alexius Petit.

g 1. Buurtschap Kol. huize te coll (1787, blijkens ankers).

2. (Voorheen dubbele) waterradmolen in de buurtschap Kol.

Woensel.

e 1. Van de afgebroken r.k. kerk (H. Petrus van Antiochië) staat nog de toren (± 1450, spits vernieuwd in 1801), een vlakopgaand bouwwerk van drie, door hol-geprofileerde natuursteenen waterlijsten gescheiden, geledingen, met een lage van vier- tot achtkant overgaande spits. Overhoeksche beeren aan de westzijde en een in het verlengde van den oostwand gemetselde beer op den noordhoek. Vierkante afgeschuinde traptoren op den zuidoosthoek. De eerste geleding heeft een in een spitsboognis gevatten korfbogig overtoogden ingang, de tweede telkens met twee spitsboogjes gedekte spaarvelden en de derde, welke aan de oostzijde door een onregelmatig rondboogfries wordt afgesloten, spitsbogige galmnissen met gekoppelde spitsbogige galmgaten. Voor de klokken zie hierna onder e 2.

2. Fellenoord. De r.k. kerk van den h. antonius van padua, bezit:

Twee klokken, waarvan een in 1680 gegoten door Jan Fremy en een in 1836 vernieuwd door Petit en Fritsen, beide afkomstig uit den ouden toren (zie e 1).

g 1. Mispelhoef Oude boerderij (1774, blijkens ankers).

2. molen: waterradmolen.