Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel X. De provincie Noord-Brabant

[p. 1]

Aarle.

a. In deze gemeente zijn Romeinsche munten gevonden, waarvan een in het museum van het Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen in Noord-Brabant te 's Hertogenbosch.

c. Onder Hoogakkers een hardsteenen hagelkruis (vermoedelijk XVI).

e 1. De r.k. kerk (O.L. Vrouw Presentatie), in 1844-1846 gebouwd door den Waterstaatsingenieur Van Rappard, bezit:

Twee klokken, waarvan een gegoten in 1412 en een in 1670 door Josephus Plumere en Franciscus Delapaix.

In de pastorie een aquarel van de vroegere kerk (XIV of XV).

2. De kapel van o.l. vrouw in 't zand, thans behoorende bij het klooster der zusters van O.L. Vrouw moeder van Barmhartigheid, is een eenschepig gebouwtje van drie traveeën met smaller en lager driezijdig gesloten koor, gesticht ± 1500 en herbouwd in 1597, dat in 1608 is vergroot met een zuidelijken dwarsarm en in 1893 met een diepen aanbouw aan de noordzijde. De zuidarm heeft een in- en uitgezwenkten topgevel, waarin het jaartal 1608. De kerk bezit:

Pij paarden beeldje (XVI) van O.L. Vrouw, met nieuwe polychromie.

Drieluik op paneel (1518), in het midden O.L. Vrouw met het kind en den H. Johannes in een landschap, op de zijluiken de portretten der schenkers met hunne beschermheiligen.

3. De ned. herv. kerk, een onbeteekenend gebouw (1847), bezit een eiken preekstoel (± 1700) met eenig snijwerk.

[p. 2]

g 1. A 38-39. Huis ter hurkens (XVIII). Om gracht huis met puntgevels aan de korte zijden en een hoogen topgevel aan de voorzijde, die ook sporen van ontlastingsbogen en een waterlijst vertoont. Terzijde een vervallen steenen inrijpoort.

2. Molen. Ronde bovenkruier, op een belt gelegen.

h 2. De schutterij van St. Margaretha bezit een zilveren vogel en schilden uit 1607, 1608, 1617, 1619, 1620, 1621, 1638, 1639, 1641, 1642, 1736, 1737, 1760, 1771, 1778, 1780, 1782, 1850, alsmede eene plaquette der H. Margaretha uit 1827.