Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel VII. De provincie Overijssel

Ambt-Delden.

Ambt-Delden.

g 1. Het kasteel Twickel, in 1347 gebouwd door Herman van Twickel, ter vervanging van het meer noordwaarts gelegen, toen gesloopte, huis to Eysinc, in 1551 geheel verbouwd, XVI d en XVII wellicht hersteld en gewijzigd, XIX d gerestaureerd en

[p. 4]

andermaal in 1921, is een in bak- en natuursteen opgetrokken gebouw, bestaande uit een hoofdgebouw (midden-XVI) met eenen vierkanten in 1850 verbouwden toren tegen den zuid-westelijken hoek, een rechthoekig op den achtergevel staanden oostelijken vleugel (XVI c) en een dergelijken westelijken vleugel (1847), welke een binnenplein omsluiten. Het geheel is omgeven door een binnengracht, waarover een tweebogige steenen brug (XVI) vóór den hoofdingang, aan de zuidzijde; en is gelegen aan een voorplein, dat aan de oost- en westzijde geflankeerd wordt door bouwwoningen.

Het hoofdgebouw heeft een voorgevel (1515 in ankers) van baksteen met zandsteenen banden, met, boven den hoofdingang, een puntgevel. De ingang (1551) bestaat uit een rondbogige, zandsteenen poort, met eene bekroning (omstreeks 1850 vernieuwd), waarin de wapens-v. Raesfelt en Twickelo, en geflankeerd door twee zuilen met composietkapiteelen, waarop zandsteenen beelden, voorstellend Adam en Eva. Vensters met zandsteenen omlijsting en driehoekige frontons, waarin kopjes. Gevelsteenen: boom met slang en aanbidding der Koningen. Twee zandsteenen arkels en dakkapellen met zandsteenen omlijsting en driehoekige frontons. Het achterste gedeelte (XVII d) van het hoofdgebouw heeft een steen waarin: 1662 en wapens.

Het inwendige wordt sinds 1921 verbouwd en was niet te bezichtigen. Hier bevinden zich o.a. een gebeeldhouwde schoorsteen (XVI d) met marmeren Dorische zuilen, een marmeren schoorsteenmantel (XVIII a) met witmarmeren relief, gedateerd 1737, door Jan Peter van Baurscheit; een bronzen beeld van admiraal Wassenaar - Obdam; een verzameling krijgstuig; wapenrustingen (XVI); een groote koperen kaarsenkroon, enz. Op het voorplein twee bronzen kanonnen (1775).

In het park: bronzen zonnewijzer (1642), zonnewijzer op steenen voetstuk (XVIII d), gebeeldhouwde steenen bank (XVII b) zandsteenen tuinbank (XVIII a) met drie gebeeldhouwde leeuwen

[p. 5]

als wangen, steenen bank (XVII b) met looden faunfiguren als wangen en looden relief in de rugleuning, zandsteenen siervazen (XVIII), looden beelden (XVII d-XVIII a), afkomstig uit Engeland.

Het rentmeestershuis van Twickel (1726) heeft een klassicistischen gevel met, boven de deur, zware kroonlijst, waarin het jaartal.

2. Het huis Wegdam, in 1450 vermeld, in 1618 hersteld, later herhaaldelijk verbouwd, heeft in het overgebleven gedeelte Bentheimer steenen met: 1684 en 1689, en een steen met: 1758 en de wapens-v. Coeverden en Raesfelt.

Azeloo.

De Noordmolen, watermolen, XIV b vermeld als dubbele watermolen, werd in 1917 hersteld. Thans buiten gebruik.