Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel V, I. De provincie Noord-Holland (uitgezonderd Amsterdam)

Zwaag.

De ned. herv. kerk (H. Martinus) is een baksteenen gebouw, hersteld XVIIIb, bestaande uit een schip, welks westen zuidmuren (XIVB) grootendeels van groot formaat baksteen opgetrokken zijn; een smaller en lager 5/8-gesloten koor (XV), tot op vensterhoogte eveneens van groote baksteen; en eenen toren (XIVd) met vernieuwde spits en balustrade. Aan de noord en de zuidzijde portalen (het zuidelijke dichtgemetseld), waarboven nissen. In een steunbeer aan de noordzijde het jaartal 1672. In den noordmuur overblijfselen van een traceering (XIVd) in tufsteen. Boven den toreningang een rood zandsteenen vulling met rondlicht en traceeringen (XIVd) Inwendig: Houten gewelven. Consistoriekamer in het westelijk deel ingebouwd. De kerk bezit:

Eiken betimmering (XVIIIa, geverfd) met vier deuren.

Eiken preekstoel (gemerkt 1659, C.P.), ingelegd met ebbenhout.

Koperen doopboog (1779, door Joan Nicolaas Derck te Hoorn).

Koperen predikantslezenaar (XVIIIb) op arm (XVII); koperen voorzangerslezenaar (XVII).

[p. 374]

Koperen doopbekkenhouder; koperen blaker (XVII).

Twee gesneden psalmborden (1696).

Rouwbord (1748, gesneden door Dirk Kool).

Klok, in 1448 door Steven Butendiic gegoten.

De moderne r.k. kerk (H. Martinus) bezit het volgende zilverwerk:

Gedreven en gegraveerd ampullenblad (1667, werk van Johannes Bogaert van Amsterdam).

Wierookvat en -scheepje (XVIIc).

Kruisbeeld (XVII c, Antwerpsche keur).

Twee kandelaars (XVIIb, Antwerpsche keur).

Twee vazen (XVII b, Antwerpsche keur).

Tegenover het postkantoor een topgevel (± 1700.)

Boerderij (± 1700). Gevelsteen (XVII). Deur (XVIIId).