Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel V, I. De provincie Noord-Holland (uitgezonderd Amsterdam)

Krommenie.

Krommenie.

d. Wereldlijke openbare gebouwen.

Het raadhuis (1706) heeft in den gevel een stichtingssteen en op den geveltop boven den ingang festoenen (XVII c). Tegen de zoldering van de raadzaal een opschrift (1706).

e. Kerkelijke gebouwen.

1. De ned. herv. kerk (H. Nicolaas), 1657 herbouwd en vergroot op de grondslagen eener oudere, bestaat uit een geheel gepleisterd schip en driezijdig-gesloten koor. Steunbeeren. Geheel houten westtoren, waarvan het bovendeel met leien is bekleed. Op het dak een ijzeren nokversiering. Inwendig: een houten tongewelf. De kerk bezit:

Eiken preekstoel op steenen voet (1658).

Doophek (XVII c); doopbank (XVII c).

Koperen lezenaar (XVII c).

Twee koperen doopbogen (XVII c).

Zerken: 1735, 1746, 1749, 1738.

Scheepje (XIXa).

Klok, in 1396 gegoten door Rodolphus de Montigny.

[p. 236]

2. De doopsgezinde vermaning (± 1700) is een houten gebouw met steenen beklamping beneden aan de binnenzijde. Zij bezit:

Eiken preekstoel (XVII d).

Banken (XVII).

Mahoniehouten kabinetorgel (XVIII d), waarvoor later een front is gebouwd.

3. De r.k. kerk (H. Petrus banden), in 1854 gebouwd door Th. Molkenboer, bezit:

Roodfluweelen kazuifel met borduurwerk (XVI a, hersteld).

4. Oud-katholieke kerk (1826). De woning van den pastoor heeft een gesneden houten voorschot (XVIII d).

g. Particuliere gebouwen.

Vlietweg 574. Houten huis (XVI).

Noorderhoofdstraat. Houten gevel. In het kalf: 1702.

Heiligeweg 4. Houten gevel. In het deurkalf: 1722.

Houten gevelvoorschotten met gesneden versieringen:

Zuiderhoofdstraat 123 (XVIII c), gesneden kuif, deuromlijsting en bovenlicht (XVIII d).

Zuiderhoofdstraat 65 (XVIII d) met beeld van Ceres en allegorische voorstelling.

Zuiderhoofdstraat 115. Dergelijke gevel met voorstelling van twee zeildoekhandelaars.

Zuiderhoofdstraat 135 (XVIII d).

Noorderhoofdstraat 26 (XVIII d).

Noorderhoofdstraat 74. Houten voorschot met lint (1786), gesneden nokversiering.

Zuiderhoofdstraat 137 (XIX a).

[p. 237]

Voorts nog:

Noorderhoofdstraat 35. Voormalig wijnpakhuis met baksteenen gevel (XVIII A), waarin een relief met opschrift en: 1732.

Krommeniedijk.

De ned. herv. kerk (H. Petrus banden) is een rechthoekig baksteenen gebouw van 1755, blijkens opschriften op de twee noordportalen. Zandsteenen aanzetkrullen op de beide topgevels en de toppen der portalen. Op den westgevel een houten torentje, waarvan de spits is afgewaaid. Inwendig: Boven de consistoriekamer een gedenksteen der herbouwing, met opschrift en: 1755. De kerk bezit:

Koperen doopboog (XVII c).

Drie koperen kronen (XVII) en een armluchter.

Koperen doopbekkenhouder en dito zandlooperhouder (XVII).

Scheepje (XVIII).

Klok, in 1628 gegoten door Henrick ter Horst te Deventer.

In de consistoriekamer een geverfde eiken rekentafel met slotwerk (XVI d).

In den muur van het huis No. 84 een haardsteentje (XVI).