Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel V, I. De provincie Noord-Holland (uitgezonderd Amsterdam)

[p. 1]

Aalsmeer.

Aalsmeer.

Het raadhuis heeft in den voorgevel een steen (XVII a) met het gemeentewapen, en ankers (1780); in den zijgevel een leeuwenmasker en ankers (XVII), afkomstig uit het in 1619 opgerichte raadhuis. In het gebouw vindt men een houten spreukbordje (XVIII) en twee kaarten (1764 en 1785) door Klaas Vis.

De ned. herv. kerk (H.H. Petrus en Paulus) is een, midden-XVII verbouwde, rechtgesloten driebeukige kruiskerk (XVI A) van baksteen met lijsten van bergsteen. Aan den noord- en aan den zuidkant drie topgevels. Steunbeeren met hardsteenen hoekblokken. Noordportaal (XVII a), gedekt door een Tudorboog van geslepen steenen. Toren in 1868 vernieuwd. Inwendig: Houten tongewelven met steekkappen. Zuilen op achtkante voetstukken en met laat-gothische kapiteelen. In de zijbeuken muurzuilen. Onder de oostelijke vensters door korfbogen gedekte spaarnissen. De kerk bezit:

Eiken preekstoel (XVII c) met (vergulde) festoenen.

Eiken koorhek (XVII a) met gesneden fries.

Eiken doophek (XVII b).

Drie eiken heerenbanken (XVII B).

Koperen predikantslezenaar (XVII d); koperen doopbekkenhouder (XVII d).

Koperen doopboog (XVII b).

[p. 2]

Eenige zerken (XVII).

Tekstbord (1772, vernieuwd 1885); credobord (XVII A); twee borden (XVIII B).

Twee gegraveerde zilveren Avondmaalsbekers (XVII B).

Twee klokken, waarvan eene in 1669 door Gerardus Koster te Amsterdam gegoten.

In de consistoriekamer een armstoel (XVIII d).

Langs Uitermeer een gevel (1726) en eenige gevels met houten voorschot en topbekroning (XVIII B).

Aan den weg naar Kudelstaart een gevelsteen (XVI) met afbeelding eener kerk.

Kalslagen.

Vlak aan den Westeinderplas een op een verhooging gelegen kerkhof ter plaatse eener nog XIX a bestaande kerk. Hierop een laat-gothische zerk, en verder zerken van 1604, 1607, 1621, 1638, 1653.

De Kwakel.

Een uit de r.k. kerk afkomstige geborduurde kazuifel (± 1500) bevindt zich in het Bisschoppelijk museum te Haarlem.

Oosteinde.

De oud-katholieke kerk bezit:

Houten tabernakel (XVIII b), afkomstig uit de Oud-Katholieke kerk te Delft.

Zilveren monstrans (± 1700).

Verguld zilveren ciborie (XVII c).

Twee verguld zilveren Miskelken (XVII b en XVIII a).

[p. 3]

Verguld zilveren hostiebusje (XVII).

Twee zilveren ampullen (XVII c).

Zilveren wierookvat en -scheepje (± 1669).

Kazuifel met geborduurde medaillons (XVI) uit een oudere.

Geborduurde dalmatiek en koorkap (XVII d).

Geborduurd Misstel (± 1700).