Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel IV. De provincie Gelderland

Neder-Hemert.

Neder-Hemert Noordzijde.

De ned. herv. kerk is een in 1776 opgetrokken, klein baksteenen gebouw, welks plattegrond den vorm van een langwerpig achtkant vertoont. Dakruiter. Vlakke houten zoldering. Zij bezit:

Koperen lezenaar (XVIII), kaarsenarm (XVII b) en doopbekkenhouder (XVII b).

Twee wit-marmeren gedenksteenen met het stichtingsjaar en de namen der bouwmeesters Corn. en Val. van Ommeren.

Klok, in 1541 gegoten door Jasper Moer.

Neder-Hemert Zuidzijde.

De ned. herv. kerk (H. Servatius), een baksteenen gebouw, dat blijkens een gedenksteen in 1633 herbouwd en in 1833 verhoogd en vernieuwd is, bestaat uit een schip (ten deele XVII b, op een onderbouw XIV), een 5/8-gesloten en van het schip afgescheiden choor (XVI d), en eenen toren (XIV, verhoogd XVI). Tegen den noordmuur van het schip een portaal (XVIII b). In dezen muur een steen betreffende den herbouw: 1633. Houten tongewelf (XIX b) over het schip, vlakke zoldering over het choor. De kerk bezit:

Eiken preekstoel (XVII c) op later voet (1708).

Koperen lezenaarsarm (1836), dito kaarsenarm (XVII b), dito blakers (ten deele XVI).

Twee gebrandschilderde ruiten (1634).

Gebeeldhouwde zandsteenen sarcofaag met marmeren plaat (1726).

[p. 141]

Drie marmeren epitafen (1750, 1773, 1788).

Twee rouwborden (1726), een wapenbord (XVIII) en een tekstbord (XVIII).

Twee koperen kronen (XVII).

Twee zilveren bekers (1623).

Twee klokken (1634 en 1663).

Het kasteel Neder-Hemert, vermeld XIV a, XV b ten deele verwoest, XVIII d en XIX vernieuwd, bevat nog fragmenten van den ouden bouw: een vierkanten toren (XIV), met koepelgewelf, een hierbij aansluitenden vleugel (XVI) met een door kruisribgewelven overkluisde trap en een ronden toren. In het kasteel bevinden zich: een rijk gesneden eiken bed (XVI c) met balusters en betimmering, alsmede eenige schilderijen (XVI, XVII en XVIII), o.a. portretten van prins Willem I, Egmond en Hoorne, een portret door M.J. Miereveld, en een van Willem V door J.E. Liotard.