Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel IV. De provincie Gelderland

Groenloo.

Overblijfselen van den vestingwal en de gracht. Op den wal een gegoten ijzeren kanon (XVII a).

De ned. herv. kerk (H. Calixtus), een ruim, geheel gecement gebouw, ten deele van tufsteen, heeft een schip (XIV) dat later naar het O. verlengd is, evenals de zijbeuken; een hooger 5/8-gesloten choor (XV A), tegen welks noordwand een sacristie (XV d) met traptoren, waarin een zandsteenen wenteltrap; en eenen ingebouwden toren (XVI B, hersteld 1836) met traptoren als voren, en spits (XVIII). Ten Z. van den toren een door twee kruisribgewelven gedekte ruimte. Oorspronkelijke venstertraceeringen grootendeels behouden, evenzoo een raam met glasin-lood. Aan de noord- en de zuidzijde oorspronkelijke ingangsomlijstingen. Inwendig: kruisribgewelven met gebeeldhouwde rozetten en ten deele op kraagsteenen met figurale voorstellingen. Deuromlijsting (XV d) en opgeklampte deur (XVI) naar de voormalige sacristie. De kerk bezit:

Twee wangen van choorbanken (XV d) met snijwerk.

[p. 91]

Enkele scharnieren (XVII) met beslag, van oude kerkbanken.

Orgel (1836).

Talrijke grafzerken: twee, oorspronkelijk altaarsteenen, een rijk gebeeldhouwde zerk (1638), verder verschilende XVII en XVIII.

Overblijfselen van een muurschildering (de andere overgewit).

Twee koperen kronen (XVII).

Zilveren schotel (1830), dito kan (1834).

Twee klokken, eene in 1837 gegoten door Gebr. Edelbrock en eene in 1843 door Theodorus van Heuvel.

In de consistoriekamer twee eiken tafels (XVII A en XVII d) en een schilderij op doek (1648).

Het Huis A 262 (Lievelderstraat) heeft een gepleisterden gevel (XVI b). Korfbogen boven de vensters. Ankers.

A 435 (Markt) heeft nog twee vensters met segmentbogen. Steentje (1621).

A 97 (Nieuwe Straat) een houten poortboog met snijwerk, opschrift (1622) en huismerk.

Tusschen A 257 en 259 (Lievelderstraat) een dergelijke boog (1623) met spreuk. Zijgevel in vakwerkbouw.

A 119 steenen alliantiewapen (XVIII a) boven de deur.

A 10 sluitsteen (1825) en oude deurnaald.

Ankers aan A 178-179 (1648) en A 195 (1661).

In talrijke zijgevels overblijfselen van ouden vakwerkbouw met baksteenvullingen (A 203, 204, 207, 210, 248, 257, 261 enz.). Bij A 121 ook in den voorgevel.

Bij den heer B.A. Pondes bevinden zich verschillende stukken van het Lakenkoopers- en het Kleermakersgilde, en twee zilveren bekers (1668 en XVII).